قبل از جمهوری اسلامی، فقط آمریکا، روسیه و چین توان ساخت مجموعه کامل پدافند موشکی دوربرد شامل رادارها، لانچر، موشک و مرکز فرماندهی را داشته‌اند و حتی کشورهای اروپایی هم در این زمینه موفق نبوده‌اند.
پس از شروع حواشی مربوط به تحویل اس-۳۰۰ به کشورمان و خلف وعده طرف روس، مسئولان داخلی از برنامه ساخت سامانه‌ای مشابه در داخل پرده برداشتند که با توصیه فرماندهی کل قوا مبنی بر اتکا به توان داخل برای رفع نیاز فوق، کلید خورد. باور، یک سامانه دفاع هوایی برای درگیری با اهداف در ارتفاع بالا و برد زیاد بود تا بتواند زنجیره سامانه های پدافندی ساخت کشورمان را تکمیل کند.
رسیدن به دو مولفه برد و ارتفاع بالا در درگیری با دشمن، جمهوری اسلامی ایران را وارد یک باشگاه بسیار خاص دیگر در حوزه دفاعی کرد چراکه تعداد بسیار کمی از کشورهای جهان در این کلاس دارای موشک های سطح به هوا به صورت عملیاتی هستند و به نظر می رسد کشورمان جزء ۵ کشور دارای چرخه کامل در این حوزه باشد. البته در این مطلب به سلاح های تخصصی ضد ماهواره پرداخته نخواهد شد و موشک های سطح به هوای چند منظوره مورد نظر خواهند بود.
آمریکا و روسیه؛ دو رقیب بزرگ در موشک های سطح به هوا
دو کشور آمریکا و روسیه به عنوان پیشرو در صنایع نظامی و خصوصا بخش موشک های ضد هوایی مطرح بوده و هستند. آمریکایی ها در حال حاضر چندین مدل موشک سطح به هوا را در اختیار دارند که در برد ۲۰۰ کیلومتر و بیشتر از آن قرار دارد. در بحث مدل های زمین پرتاب، موشک آمریکایی تاد قرار داد که برد اعلام شده توسط منابع آمریکایی بیش از ۲۰۰ کیلومتر است و می توان با اهداف ارتفاع بالای تا بیش از ۳۰ کیلومتر نیز درگیر شود.
اما روس‌ها نیز به عنوان یکی از کشورهای بسیار با سابقه در مبحث دفاع هوایی و موشک های سطح به هوا در این بخش حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. روسیه امروز با مدل های جدید تر موشک اس ۳۰۰ برد ۲۰۰ کیلومتر را تحت پوشش داشته و البته سامانه اس ۴۰۰ با برد نهایی ۴۰۰ کیلومتر را نیز در اختیار دارند.
تایوان و چین؛ نبرد جزیره نشین ها با اژدهای زرد
منطقه تنگه تایوان یکی از پر تنش ترین نقاط جهان از نظر نظامی به حساب آمده و در یک سو ارتش سرخ چین به عنوان شاید بزرگترین ارتش جهان و جزیره نشین‌های تایوانی از طرف دیگر چندین دهه است که رو در روی هم قرار دارند. از طرفی چینی‌ها در ابتدا با خرید اس ۳۰۰ روسی وارد کشورهای دارنده پدافند برد بلند شدند.
اما بعد از چند سال، چینی‌ها سامانه بومی HQ-۹ را رونمایی کردند که به نوعی اس ۳۰۰ چینی محسوب می‌شود و بردی در حدود ۲۰۰ کیلومتر دارد. چینی‌ها چندین موشک را بر این اساس ارتقا و توسعه دادند که از جمله آنها می توان به اچ کیو ۱۹، اچ کیو ۲۹ یا اچ کیو ۹ بی اشاره کرد که توانایی های ضد جنگنده یا انواع موشک های بالستیک و کروز را دارد.
اما در آن سوی تنگه تایوان، جزیره نشین ها نیز که خود را با یک ارتش بسیار بزرگ رو به رو دیدند دست از کار نکشیده و طیف گسترده ای از سامانه های آفندی و پدافندی و را توسعه دادند. یکی از آخرین دستاوردهای پدافندی تایوانی ها سامانه Sky Bow III است که ۲۰۰ کیلومتر برد دارد. این موشک به صورت عمودی و با سیستم پرتاب گرم شلیک شده و بر اساس برخی از اطلاعات و اسناد نه به صورت مستقل بلکه با کمک ایالات متحده آمریکا توسعه پیدا کرده است.
کره شمالی و یک سوپرایز موشکی
کره شمالی اخیرا یک سری سامانه های موشک بالستیک و پدافندی جدید را توسعه داده که باعث شگفتی بسیاری از کارشناسان دفاعی شده و در بخش پدافند هوایی کره شمالی سامانه KN-۰۶ را معرفی کرده است. این موشک شباهت بسیار زیادی به خانواده اس ۳۰۰ روسی و گونه های چینی دارد و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که کره شمالی از کمک های یکی یا هر دو این کشورها برای توسعه این سامانه استفاده کرده باشد. برد این موشک ۲۵۰ کیلومتر اعلام شده است.
کره ای ها همچنین اعلام کردند که این موشک از قابلیت دریافت داده ها از مرکز فرماندهی و همچنین رادار فعال برای مرحله آخر درگیری برخوردار است. برای هدایت این موشک ها از رادارهای آریه فازی نیز استفاده شده است.
اسراییلی ها به دنبال فرار از دست موشک های ایرانی
در حال حاضر و در بحث موشک های پدافند هوایی برد بالا، رژیم صهیونیستی به دنبال یافتن راه هایی برای مقابله با موشک های مبارزان فلسطینی، حزب الله لبنان و البته انبوه موشک‌های ایران است، لذا با توجه به شرارت ها و اشغالگری های مداوم، دفاع موشکی و پدافند هوایی برای اسراییلی‌ها یکی از اولویت‌های اصلی و حیاتی محسوب می‌شود.
بخشی از توان اصلی دفاع هوایی و موشکی اسراییلی ها را سامانه موشکی پیکان ( Arrow ) تشکیل می دهد که با کمک گسترده مالی و فناوری آمریکا ساخته شده و در حال حاضر موشک های پیکان ۲ و ۳ به صورت عملیاتی در خدمت اسراییلی ها است. موشک پیکان ۲ بردی در حدود ۱۵۰ کیلومتر داشته و پیکان ۳ با توجه به ماموریت مقابله با موشک های دوربرد و در این نقش بردی در حدود ۲۴۰ کیلومتر برای آن تعریف شده است.
حتی با تمام تلاش ها و سرمایه گذاری ها، اسرائیل بدون کمک فنی و مالی آمریکا که حتی محل تست را نیز در اختیارشان قرار می دهد، توانایی طراحی و ساخت سامانه پدافند هوایی در برد و ارتفاع بالا را پیدا نکرده اند و خودشان نیز معترفند که هنوز هم در این بخش به یک مرحله قابل اتکا نرسیده اند.
باور ۳۷۳؛ ایران سومین دارنده موشک های دفاع هوایی برد بلند
ایران اسلامی اما حالا با رسیدن به باور ۳۷۳ با داشتن توانایی درگیری با اهدافی در فاصله ۲۰۰ کیلومتر و ارتفاع ۲۷ کیلومتری از سطح زمین جزء معدود کشورهای جهان است که به این توانایی فوق العاده مهم و راهبردی دست پیدا کرده است.
نکته شاید جالب و قابل توجه در این میان است که کشورهای اروپایی به صورت بومی هیچ کدام در این برد، سیستمی مشابه بومی در اختیار ندارند و شاید در سال‌های آینده این کشورها در قالب همکاری مشترک در داخل اتحادیه اروپا بتوانند نمونه های جدید تری از موشک های سری Aster را با بردی بیش از ۱۲۰ کیلومتر فعلی -که فعلا برای موشک های Aster۳۰ وجود دارد- بسازند اما تا آن زمان، از متخصصان و صنایع دفاعی کشورمان در این بخش بسیار عقب‌تر هستند.
انتهای پیام/
منبع: مشرق
