تحولات منطقهای و صحنه بین الملل از تغییر موازنههای قدرت و معادلات میدانی به سود دمشق و متحدانش در عرصه میدانی سوریه حکایت دارد و تاکید میکند که تنها یک گام بیشتر به پیروزی نهایی باقی نمانده است.
بحران سوریه مهمترین سوژه چه در فضای مجازی و چه در دنیای واقعی تبدیل شده و بخش قابل توجهی از این دو فضا را اشغال کرده، با این حال این در مقابل حجم ویرانیها و خرابیها و میزان خونهای ریخته شده در سوریه بسیار ناچیز نشان میدهد، بیآنکه نشانهای از عقبنشینی در این جنگ مشاهده شود، چون هر دو طرف آن را جنگی حیثیتی و حیاتی برای خود میدانند.
تدارکات گسترده و بسیج بین المللی که دشمنان سوریه برای این جنگ دیده بودند، موجب شده بود، گمانهزنیها غالبا بر فروپاشی و سقوط نظام در سوریه و شکست متحدین دمشق طی چند هفته و یا نهایتا چند ماه متمرکز شود، اما پافشاری بر ایستادگی و مقاومت حرف آخر را در میدان سوریه زد و این فرجام کوچک و ضعیف شمردن دشمن است.
پایگاه خبری «النبأ» در این باره مینویسد: کشورهایی که زمانی نظام سوریه را تهدیدی علیه خود میدیدند، مقابل دمشق تغییر موضع داده و میان شماری دیگر از آنها اختلافاتی درباره سوریه بروز نمود، به این ترتیب میتوان گفت، دلایل و اسباب شکست نظام سوریه و متحدانش از بین رفته و اگر نگوییم، شانس پیروزی این محور افزایش یافته، دستکم میتوان تاکید کرد که محور سوری به دلایل زیر میتواند، وضعیت را تا جای ممکن به گونهای حفظ کند که تامین کننده شروط و خواستههایش باشد:
یک: راهبرد آمریکا از ابتدای بحران بر عدم براندازی نظام در سوریه و شخص «بشار اسد»، رئیس جمهوری این کشور متمرکز بود، چون واشنگتن از تکرار سناریو افعانستان و لیبی در سوریه بیمناک است. بنابراین اظهاراتی که در این خصوص از سوی مقامات کاخ سفید صورت میگیرد، برای سر کیسه کردن شیوخ عرب حوزه خلیج فارس و امضای قراردادهای تسلیحاتی هرچه بیشتر است و در این میان دولت «دونالد ترامپ» همانند دولت پیشین آمریکا قدرت تاثیرگذاری چندانی بر رخدادهای جاری در عرصه میدانی سوریه ندارد.
«رابرت فورد»، سفیر سابق آمریکا در دمشق طی مصاحبه با روزنامه فرامنطقهای «الشرق الاوسط» تصریح میکند که نظام سوریه و متحدانش از جمله ایران بر تلاشهای آمریکا جهت بسط نفوذ خود در سوریه فائق خواهند آمد و مبارزان کُرد سوری بهای جانبداری از ترامپ و دولتش را پرداخت خواهند کرد.
سفیر سابق آمریکا در دمشق میافزاید: علیرغم پیروزیهایی که نیروهای سوریه دموکراتیک، مورد حمایت آمریکا در حمله به رقه، پایگاه اصلی داعش در سوریه به دست آوردند، اما بازی براندازی نظام و اسد و یا رقابت با ایران در سوریه برای آمریکا پایان یافته تلقی میشود.
فورد تاکید میکند: اسد پیروز شد. منظورم این است که او پیروز میدان است و به نظر نمیرسد، نظام سوریه با اتهاماتی در زمینه ارتکاب جنایات جنگی از سوی غرب مواجه باشد و چه بسا ظرف ده سال بتواند، سرتاسر کشور و ویرانیهای برجا مانده از جنگ را بازسازی کند.
دو: چرخش رویکرد فرانسه بعد از به قدرت رسیدن «امانوئل ماکرون»؛ پاریس از جمله مهمترین کشورهای محور ضد سوری بود که مخالف ابقای بشار اسد در قدرت بود. اما ماکرون ۱۲ ژوئیه سال جاری طی تصریحاتی، اظهار داشت که بر این باور است، جایگزینی مشروع و قانونی برای بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه سراغ ندارد و فرانسه برکناری اسد از قدرت را به عنوان پیش شرط حل بحران ۶ ساله سوریه نمیداند.
رئیس جمهوری فرانسه خاطر نشان کرد که اولویت پاریس التزام و تعهد تام به مبارزه با گروههای تروریستی و ارائه تضمینی مبنی بر اینکه سوریه به کشوری ناکام و فروپاشیده تبدیل نشود، موضعی که تناقضی کامل با رویکرد دولت سابق فرانسه دارد، به ویژه آنکه در ادامه افزوده بود که این موضع همراهی تام و کاملی با موضع مسکو دارد و موضع روسیه در این باره را تقویت میکند.
سه: فروپاشی گروههای تروریستی مسلح و در راس آنها داعش که مهمترین ایادی و مزدوران محور ضد سوری به شمار میآمدند و این نتیجه اعتماد و اطمینان دمشق به متحدان ایرانی و روسیاش محسوب میشود. اما فروپاشی و سقوط داعش در موصل، مهمترین پایگاه و مرکز این گروه در عراق، حادثهای بسیار روحیه بخش برای دمشق و متحدانش در مسیر مبارزه با این گروهها شمرده میشود.
این درحالی است که فروپاشی داعش در سوریه نیز امری حتمی است و تنها مسئله زمان آن مطرح است و دلیل این مدعا پیشرویها و پیروزیهایی است که ارتش سوریه و نیروهای متحدان در جبههها و محورهای مختلف عملیاتی این کشور محقق کردهاند و به نوشته نشریه «فایننشال تایمز» ظرف هفتههای آینده باید شاهد فروپاشی داعش در رقه نیز باشیم.
چهار: بازتابهای منفی بحران خلیج فارس بر گروههای مسلح و تروریستی که با اختلافات و شکافهای شدید مواجه هستند. مشغول بودن کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به بحران جاری بین خود، آنها را از پرداختن به بحران سوریه به ویژه در عرصه جنگ رسانهای و روانی باز داشته و این موضوع تا حدود بسیار زیادی از تاثیر آنها بر بحران سوریه میکاهد، به خصوص شبکه قطری الجزیره که توجه و تمرکز بسیاری بر بحران سوریه است.
در این راستا، روزنامه انگلیسی «میدل ایست آی» معتقد است، ادامه نزاع شیوخ عرب موجب نگرانی معارضان سوری شده است. آنها نگران آن هستند، این بحران به تعمیق شکاف و تشدید اختلافات بین محور ضد سوری بینجامد و مانع ادامه مبارزه و جنگ آنها علیه نظام سوریه شود.
پایگاه خبری اماراتی «عربی ۲۱» که یکی از تریبونهای معارضان سوری شمرده میشود، ضمن تایید این دیدگاه بر این باور است که آنچه در میان شیوخ عرب جریان دارد، تاثیری منفی بر گروههای مسلح سوری میگذارد.
گروههای مسلح و شیوخ عرب تلاش کردند، با بین المللی کردن بحران سوریه، بر نظام این کشور و بشار اسد فشار بیاورند و با «دیپلماسی و دلارهای نفتی» از کشورهای قدرتمندی چون فرانسه و آمریکا در سوریه حمایت کردند، اما ورود روسها به میدان و اصرار ایران بر باقی ماندن در عرصه و حمایت از اسد و اختلاف منافع کشورهای قدرتمند و شیوخ عرب همه و همه موجب ناکامی محور ضد سوری در بحران سوریه شد.
در این بین بحران خلیج فارس موجب تعمیق شکافها و تشدید اختلافات گروههای مسلح شد و این عوامل همه باعث میشود، موازنه قوا و معادلات میدانی در سوریه به سود دمشق و هم پیمانانش رقم بخورد.