در اواخر مهرماه امسال رسانه‌های آمریکایی گزارشی از خرید موشک‌های ایرانی ذوالفقار و فاتح ۱۱۰ توسط روسیه خبر دادند. یک ماه پیش از این گزارش، انتشار اخبار متعددی از پرواز هواپیماهای ترابری ایرانی به مسکو و استفاده روسیه از پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۶ در مناطق کوپیانسک و نیکوپل در اوکراین نشان داده بود که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه وارد فاز جدیدی شده و توسعه یافته است.
موفقیت حملات پهپادی روسیه و تأثیر روانی آن بر اوکراینی‌ها، کشورهای غربی بر آن داشت تا دستگاه رسانه‌ای و سیاسی خود را علیه جنگ افزارهای ایرانی فعال کنند و با اعمال تحریم‌های جدید ایران را از تعمیق همکاری‌های نظامی با روسیه منصرف کنند. البته این ارتباط هیچگاه از سوی دولتمردان ایرانی و روسی تایید نشده و غربی‌ها و صهیونیست‌ها گمانه زنی های مختلفی را درباره چگونگی ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه از طریق تاجیکستان و ازبکستان و… مطرح کرده‌اند.
علیرغم همه این موارد، رسانه‌های روسی در نوامبر ۲۰۲۲ میلادی از مذاکره روسیه با مقامات ایرانی برای خرید موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و میان‌برد برای استفاده در جنگ اوکراین خبر دادند. اما آنچه که در گزارش‌های جدید این رسانه ها مطرح شده این است که فروش موشک‌های ایرانی در قبال خرید و تحویل ۲۴ فروند جنگنده سوخو ۳۵ روسی انجام می‌شود!
این جنگنده‌ها پیش از این به موجب قراردادی که در سال ۲۰۱۹ میلادی بین روسیه و مصر به ارزش ۲ میلیارد دلار منعقد شد، قرار بود به نیروی هوایی ارتش مصر تحویل داده شود اما تهدیدات آمریکا باعث شد تا مصر از عواقب تحریم‌های احتمالی غرب بترسد و از دریافت کامل جنگنده‌های سوخو ۳۵ خودداری کند.
گزارش‌های غیررسمی از دو طرف می‌گوید که این جنگنده‌ها به ایرانی‌ها واگذار خواهد شد و خلبانان ایرانی هم اکنون در حال گذراندن دوره های آموزشی استفاده از جنگنده‌های سوخو هستند.
حال سوالی که پیش می‌آید این است که مزایای این قرارداد برای ایران و روسیه چیست؟ آیا مبادله جنگنده های سوخو با موشک های بالستیک سودی برای ایران و روسیه دارد؟
۱- روسیه در شرایط جنگی پیچیده‌ای قرار دارد و ذخایر موشکی آنها پس از ده ماه نبرد سنگین با مشکلاتی مواجه شده است. آنها از سویی نتایج مدنظر خود را در میدان جنگ اوکراین کسب نکرده‌اند و از سویی دیگر نمی‌توانند تمام ذخایر موشکی خود در کشور پهناور روسیه را به سمت اهداف مورد نظر در اوکراین معطوف کنند. بنابراین چانه زنی برای فروش جنگنده‌هایی که از ماه‌ها پیش آماده شده در ازای مقدار قابل توجهی موشک و تسلیحات موثر، بهترین گزینه برای دستیابی به موقعیت مناسب‌تری از موقعیت ضعیف فعلی است.
آن طور که رسانه‌های غربی گفته‌اند روسها به دنبال موشک ذوالفقار و فاتح ۱۱۰ هستند. این موشک‌ها تابحال در جنگ گسترده‌ای مثل جنگ اوکراین مورد استفاده قرار نگرفته است اما امتحان خود را در حملات محدود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مواضع داعش در استان دیرالزور واقع در شرق سوریه در ۲۸ خرداد ۹۶ و ۹ مهر ۹۷ (موشک ذوالفقار) و حمله به مرکز جاسوسی اسرائیل در اربیل واقع در شمال عراق در ۲۲ اسفند ۱۴۰۰ (موشک فاتح ۱۱۰) پس داده‌اند. ناگفته نماند که موشک‌های فاتح ۱۱۰ در جنگ یمن نیز توسط انصارالله مورد استفاده بیشتری قرار گرفته است.
۲- استفاده از جنگنده‌ها و بمب افکن های استراتژیک در اجرای حملات هوایی متعدد در طولانی مدت هزینه های سنگینی را به وزارت دفاع روسیه متحمل خواهد کرد. کمااینکه اکثر حملات هوایی جنگنده‌های روسی در اوکراین با تسلیحات غیرهدایت شونده انجام می‌شود و با وجود تقویت پدافند هوایی ارتش اوکراین، عملا برای حمله به اهداف در عمق اوکراین قابل استفاده نیستند. همچنین دقت موشک‌های ایرانی نیز مزیت دیگری است که می‌تواند به تاثیر حملات روسیه به اوکراین کمک کند.
۳- نیروهای مسلح ایران از ذخایر موشکی گسترده‌ای برخوردار هستند و در مقایسه با دلار و موارد دیگر، بهترین گزینه برای پرداخت هزینه جنگنده‌های سوخو ۳۵ است. موشک‌های ذوالفقار و فاتح ۱۱۰ از بهترین و پرکاربردترین موشک‌های ایرانی است اما جزء تسلیحاتی نیست که ایران از فاش شدن جزئیات و نحوه ساخت آن واهمه داشته باشد.
۴- استفاده روسیه از تسلیحات ایرانی در جنگ با اوکراین که از پشتیبانی همه جانبه آمریکا و ناتو برخوردار است، نوعی شبیه سازی یا همان جنگ نیابتی است. ایران با بررسی حملات روسیه با این تسلیحات، می‌تواند محاسن تجهیزات خود را تقویت و نواقص احتمالی آن را در برابر تجهیزات غربی برطرف کند.
۵- تحریم‌های غرب علیه نیروی هوایی ایران در ۴۰ سال گذشته، دستیابی این نهاد به هواپیماهای نظامی از جمله جنگنده‌های مدرن را محدود کرده است و تقریبا هیچ کشوری در این مدت وارد معامله با ایران نمی‌شد. اما جنگ اوکراین این فرصت را ایجاد کرده تا ایران بتواند به جنگنده‌های روسی دسترسی پیدا کند و بخشی از نیازهای خود را برای مقابله با دشمنانش تامین کند.
همکاری‌های نظامی و تبادل یا فروش تسلیحات، همواره امری عادی در بین تمامی کشورهای دارای قدرت نظامی در دنیا بوده است اما پیشرفت ایران در زمینه‌ی ساخت تجهیزات بازدارنده از جمله موشک و پهپاد، به نفع آمریکا و کشورهای اروپایی که سالهاست به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان و فروشندگان سلاح در دنیا فعال هستند، نبوده و با ابزار تحریم، تهدید و… به مقابله با ایران پرداخته‌اند.
انتهای پیام/
منبع: تحولات جهان اسلام
