تعاملات تسلیحاتی رژیم صهیونیستی در حیات خلوت ترکیه، باعث خشم آنکارا شده و هدف اصلی این کشور، پرکردن جای رژیم صهیونیستی در تجارت تسلیحات باکو و سایر دولتهای منطقه است.
سعید پیرمحمدی*: رقابت پهپادی وارد فاز تازه‌ای شده و اعتقاد بر این است که برتری در نبرد پهپادی به جهت تغییر قواعد بازی سرنوشت بسیاری از معادلات آینده منطقه‌ای و حتی جهانی را تعیین خواهد کرد. «فرانسیس فوکویاما» معتقد است گسترش وسیع فناوری پهپادها و تغییر ماهیت درگیری‌های بین دولتی امری اجتناب ناپذیر است. از بحران سوریه و عراق گرفته تا جنگ در لیبی و یمن، پهپادها در حال ایفای نقشی تعیین کننده در شکل‌دهی به موازنه قوای راهبردی هستند.
کشورمان ایران نیز به عنوان قدرتی نوظهور در حال گسترش فناوری بومی در این حوزه است که از قدرتهای پیشرو در این عرصه به شمار می‌آید. همچنین، تعداد قابل توجهی از پهپادهای «وینگ‌لانگ» خریداری شده از چین توسط ریاض و ابوظبی در درگیری های لیبی و یمن به کار گرفته شده‌اند؛ ترکیه و رژیم صهیونیستی نیز در زمره پیشگامان طراحی، ساخت و به‌کارگیری پهپادها هستند.
آنکارا در سال ۲۰۰۶، ده فروند پهپاد غیرمسلح مدل «هرون» از رژیم صهیونیستی سفارش داد. اما از اواسط سال ۲۰۱۰، پس از آنکه آمریکا از فروش پهپادهای «پرِدیتور» و «ریپر» به ترکیه خودداری کرد، این کشور طراحی و ساخت پهپادهای داخلی را آغاز کرد. پهپادهای «بِیرق‌دار تی.بی۲» اکنون ستون فقرات عملیات هوایی ترکیه را تشکیل می دهند. در اروپا کشورهای لهستان، اوکراین و آلبانی در صف مشتریان پهپادهای ترکیه قرار دارند.
مطابق برآوردها، دست‌کم ۹ پایگاه پهپادی در ترکیه وجود دارد. پایگاه‌های اصلی پهپادی ترکیه در جنوب شرقی این کشور در امتداد مرز سوریه و در سواحل دریای اژه و مدیترانه واقع شده‌اند. در پی حذف ترکیه از پروژه جنگنده «اف-۳۵» توسط ایالات متحده نیز آنکارا طراحی و ساخت پهپادهای بیرق‌دار تی.بی۳ را با هدف استفاده از آنها در ناوهای هواپیمابر در دستورکار قرار داد.
به‌رغم پیشرفت‌های صورت گرفته، آنکارا در بازارهای تسلیحاتی به نسبت ایالات متحده، روسیه، چین و رژیم صهیونیستی بازیگری نوظهور و متوسط محسوب می‌شود. رقابت‌های آنکارا و تل‌آویو در حوزه پهپادی بر سر کسب بازارهای تسلیحاتی غرب آسیایی و اروپایی و کنترل بر مناطق ژئوپلتیکی چون شرق مدیترانه است.
«رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه بر آن است تا جمهوری آذربایجان را وادار به انتخاب بین ترکیه و رژیم صهیونیستی کند و لازم است در کنار آنکارا در مقابل تل‌آویو بایستد. در سال ۲۰۱۱ ، «حلوصی قلیچ» سفیر ترکیه در باکو گفت این کشور باید در روابط خود با رژیم صهیونیستی تجدید نظر کند. در ذیل به دو حوزه اصلی رقابت ترکیه و رژیم صهیونیستی اشاره می شود.
مدیترانه شرقی
پهپاد بیرق‌دار تی.بی۲ برای تأمین امنیت حفاری های گاز ترکیه و اعمال فشار بر قبرس و یونان، که بر سر میادین گازی شرق مدیترانه با آنکارا اختلاف دارند، حائز اهمیت است. نفع مستقیم رژیم صهیونیستی از تحولات منطقه مدیترانه و مناقشه تعیین حدود آبی و بهره‌برداری از منابع فسیلی کف دریا، بستر اختلافی جدی در حلقه نخست منظومه امنیتی آنکارا به شمار می‌آید. در ۱۶دسامبر ۲۰۱۹، «اسماعیل دمیر» رئیس سازمان صنایع دفاعی ترکیه اعلام کرد آنکارا اولین پهپاد خود را به پایگاه هوایی «گِجیت‌قلعه» در نزدیکی لفکونیکو منتقل کرده است.
«تولگا آتاکان» وزیر حمل و نقل سابق ترکیه، استقرار این پهپاد را واکنشی به خرید هواپیماهای بدون سرنشین رژیم صهیونیستی توسط قبرس توصیف کرد. نیکوزیا برای نظارت بر منطقه اقتصادی انحصاری خود در اکتبر ۲۰۱۹، چهار هواپیمای بدون سرنشین «اَرو اِستار» از شرکت «آئروناتیک» به مبلغ ۱۳ میلیون یورو خریداری کرد. رژیم صهیونیستی همچنین در سال ۲۰۲۰ پهپادهای هرون را به بهانه دفاع مرزی در اختیار یونان قرار داد.
بحران قره‌باغ کوهستانی
آذربایجان به ترتیب دومین و چهارمین واردکننده تجهیزات نظامی از رژیم صهیونیستی و ترکیه است. باکو پهپاد «هاروپ» را در سال ۲۰۱۱ و پهپادهای «هرمس ۹۰۰» و «اسکای استرایکر» را در سال ۲۰۱۸ از رژیم صهیونیستی خریداری کرد. در جریان نبرد اخیر قره‌باغ، ارتش جمهوری آذربایجان با بهره گیری همزمان از بیرق‌دار تی.بی۲ ترکیه و پهپادهای صهیونیستی توانست شکستی سنگینی به ارمنستان تحمیل نماید. پهپادهای ترکیه تنها در ساعات اولیه نبرد اخیر قره باغ، دست‌کم ده سیستم دفاع هوایی ارمنستان را منهدم کردند.
تعاملات تسلیحاتی رژیم صهیونیستی در حیات خلوت ترکیه اما خشم اردوغان را برانگیخته است. با این حال، انعطاف پذیری بیشتر آنکارا در صادرات پهپادهای تهاجمی چالشی جدی برای بازار تسلیحاتی تل‌آویو است. هدف اصلی آنکارا، پرکردن جای رژیم صهیونیستی در تجارت تسلیحات باکو و سایر دولتهای منطقه است.
* کارشناس مسائل راهبردی
انتهای پیام/
منبع: فارس
