مسلمانان میانمار چگونه وارد این سرزمین شدند؟

بودیسم با ۸۷٫۹ درصد پیرو، مسیحیت ۶٫۲ درصد، اسلام ۴٫۳ درصد، مذاهب بومی و هندوئیسم به ترتیب با ۰٫۸ و ۰٫۵ درصد از جمله مذاهبی هستند که در این کشور پیرو دارند.

مسیحیان و مسلمانان که پس از بودایی ها بیشترین جمعیت میانمار را تشکیل می دهند، همواره با آزار و اذیت های روبرو بوده اند و از ورود آنها به مناصب کلیدی از جمله ارتش که سکوی اصلی پیشرفت در این کشور محسوب می شود، جلوگیری شده است.

براساس قانون میانمار همه گروه های نژادی، مذهبی و زبانی در این کشور باید برابر باشند. دادگاه عالی این کشور نیز اعلام کرده است: امروزه، در بخش های گوناگون میانمار مردمی وجود دارند که به دلیل اصل و روش زندگی منزوی خود کاملا با دیگران متفاوت هستند. اما با این وجود، آنها طبق قانون شهروندی، شهروند میانمار محسوب می شوند. بنابراین، تنها نژاد و یا ظاهر یک فرد و اینکه آیا او دانش زبان های مورد گفت وگو در این کشور را دارد، معیار برای در نظر گرفتن حق شهروندی اش نیست.

از نظر تاریخی ورود مسلمانان به آنچه امروز میانمار نامیده می شود به قرن هفتم میلادی باز می گردد و در قرن نهم و پیش از تاسیس نخستین امپراطوری برمه در سال ۱۰۵۵ میلادی به راخین رسیدند.

در واقع مسلمانان در ابتدا وارد ‘آراکان’ می شدند و بعد به سوی ‘مائونگدائو’ که اکنون اقلیت مسلمان روهینگیا در آنجا هدف حملات دولت میانمار قرار گرفته اند، حرکت می کردند. اگر چه زمان دقیق ورود مسلمان ها به این منطقه مشخص نیست، اما در اسناد مختلف استقرار این مسلمانان در اسناد تاریخی فارسی، عربی، اروپایی و چینی مرتبط به قرن نهم نشان داده شده است.

حتی در برخی از اسناد آمده است که مسلمان های ایرانی در سال ۸۶۰ میلادی وارد منطقه ای در شمال میانمار در مرز منطقه چینی ‘یوناعان’ (Yunnan) شده بودند. مسلمان های میانماری برخی اوقات نیز ‘پاتی’ گفته می شوند که واژه ای برگرفته از فارسی است.

علاوه بر شواهد تاریخی که نشان دهنده حضور مسلمان ها در این منطقه از میانمار بوده است، برخی آثار تاریخی همچون سکه در استان راخین فعلی میانمار یافت شده که نشان دهنده حضور قدمت دار مسلمانان در این کشور است.

براساس شواهد مختلف می توان گفت که جمعیت فعلی مسلمانان میانمار از نوادگان عرب، ایرانی، ترک، هندی، پاکستانی، چینی و مالایی هستند که به واسطه قرن ها اقامت در این کشور با گروه های نژادی میانمار از جمله راخین، شان، کران و مون ازدواج کرده و زیسته اند.

جمعیت مسلمانان میانمار در دوره سلطه انگلیسی ها (از سال ۱۸۲۴ تا ۱۹۴۸) به دلیل موج مهاجرت از هند افزایش یافت. اما این روند در سال های بعد از ۱۹۴۱ به دلیل توافق های مهاجرتی کاهش یافت و سپس با استقلال میانمار در سال ۱۹۴۸ روند افزایش مسلمانان به صورت رسمی متوقف شد.

گفته می شود در سال ۱۸۲۶ در زمان پادشاهی ‘اینوا’ (Innwa) که مصادف با سال های ابتدایی ورود استعمار انگلستان به میانمار بود، حدود ۲۰ هزار خانواده مسلمان در ‘امراپورا’، پایتخت وقت این کشور زندگی می کردند.

مسلمان ها در سال ۱۸۲۶ نخستین مسجد خود را در یانگون بنا کردند اما ۲۶ سال بعد انگلیس ها در حمله به یانگون آن را تخریب کردند.

نگاهی به دوره پیش از استعمار انگلستان بر میانمار نشان می دهد مسلمانان در میانمار از جایگاه و منزلت بالایی برخوردار بوده اند، به گونه ای که در سده های گذشته مسلمانان به عنوان مشاوران پادشاه، مسئول بنادر مهم این کشور، شهردار و پزشک مشغول خدمت بودند.

‘سایا گی یو نو’ (۱۷۶۲-۱۸۲۲) شهردار شهر ‘یامار واتی’، ‘یو کان گی’ (۱۸۷۰-۱۹۶۰) که موفق به دریافت عنوان وزیر از ‘آقا خان’ پادشاه این کشور شده بود و ‘سلطان محمود’ دبیر سیاسی دولت ‘یو نو’ که به پست وزارت بهداشت این کشور نیز رسید از جمله مسلمان های برجسته تاریخ میانمار بوده اند.

حتی مسلمان های ‘روهینگیا’ که در سال های اخیر هدف حملات بودایی های تندرو قرار گرفته اند، پیش از این در عرصه سیاسی میانمار جایگاه و منزلت بالایی داشته اند. به عنوان مثال، ‘سلطان احمد’، ‘عبدالغفار’، خانم ‘ظهورا بگم آی نیونت’، ‘عبدالغدیر’، عبدالسبحان’، ‘عبدالبشار’، ‘رشید احمد’ ‘نصیر الدین’ از جمله روهینگیایی هایی بودند که در دولت ‘یو نو’ مناصب بالایی در اختیار داشتند.

دولت ‘یو نو’ که نخستین نخست وزیر میانمار بود براساس قانون اساسی سال ۱۹۴۷ این کشور از سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۶ و از ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ و برای آخرین بار از ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۲ قدرت را در این کشور در اختیار داشت.

پس از ‘یو نو’ که در نهایت با کودتای نظامی از کار برکنار شد و به رغم تلاش های مختلف نتوانست به کرسی نخست وزیری بازگردد، نظامیان قدرت را در میانمار در اختیار گرفتند.

در واقع از زمان استقلال این کشور تا امروز دولت میانمار با این عنوان که مسلمان های روهینگیایی مهاجران خارجی هستند که از بنگلادش به این کشور سفر کرده اند، آنها را از هرگونه حق و حقوقی محروم کرده و با این قبیل ادعاها خود را مجاز به سرکوب یکی از بزرگ ترین اقلیت های مذهبی در جهان می داند.