یکی از آخرین تحولات برجسته در این راستا سفر محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق به مسقط و مذاکرات فشرده برای آزادی الیزابت سورکوف، شهروند اسرائیلی-آمریکایی، بوده است. این سفر که پس از ۱.۵ سال رایزنی به نتیجه رسیده، نشاندهنده تلاشهای بغداد برای مدیریت بحرانهای خارجی و حفظ ثبات داخلی است. گزارشها حاکی از آن است که این اقدام به نوعی به عنوان امتیازاتی برای جلوگیری از حملات آمریکا و اسرائیل در نظر گرفته شده است. سورکوف که به عنوان یک پژوهشگر در عراق فعالیت میکرد، در سال گذشته ربوده شده بود و آزادی او به عنوان یک شرط برای جلوگیری از تشدید تنشها مطرح شد.
اگرچه دولت عراق تلاش دارد تا با جلب حمایت طرفهای مختلف منطقهای و بینالمللی، از جمله تهران و نجف، از حملات نظامی احتمالی جلوگیری کند، اما در عین حال با تهدیدات جدیتری از سوی آمریکا و اسرائیل مواجه است. این حملات که بهطور عمده به مراکز مقاومت مرتبط با ایران و گروههای شبهنظامی عراقی در نظر گرفته شده، ممکن است به تغییرات بنیادین در معادلات امنیتی و سیاسی عراق منجر شود.
در واقع، تحلیلها نشان میدهند که حملات نظامی به عراق میتواند یک نقطه عطف در تاریخ این کشور باشد. چنین حملاتی نه تنها بر امنیت عمومی عراق تأثیر خواهد گذاشت، بلکه ممکن است به گسستهای داخلی و خارجی منجر شود که بر حاکمیت و مشروعیت دولت عراق تأثیرات طولانیمدت خواهد داشت. لذا، مسأله تنها درگیر شدن عراق با تهدیدات خارجی نیست، بلکه حفظ یکپارچگی داخلی و مدیریت بحرانهای داخلی و خارجی نیز در این فرایند اهمیت ویژهای دارد.
عراق در شرایطی پیچیده قرار دارد که از یک سو با فشارهای داخلی از طرف گروههای مقاومت و جریانهای سیاسی مخالف حضور نیروهای خارجی در خاک عراق مواجه است و از سوی دیگر، با تهدیدات خارجی از سوی آمریکا و اسرائیل در پی حملات هوایی و نظامی مواجه است. در این شرایط، دولت عراق به دنبال آن است که با اتخاذ سیاستهای متوازن، از یکسو از تقابل مستقیم با این تهدیدات جلوگیری کند و از سوی دیگر، منافع ملی و امنیت داخلی خود را حفظ نماید.
در این راستا، یک سری اقدامات ملموس از جمله جلوگیری از تصویب قانون حشدالشعبی، تأخیر در تصمیمگیریهای سیاسی و آزادسازی تسورکوف، بهعنوان امتیازات جهت جلوگیری از حملات نظامی، بهویژه حملات اسرائیل و آمریکا، مطرح شده است. این اقدامات بهطور غیررسمی نشانهای از تصمیم عراق برای مدیریت بحرانهای موجود بهصورت محتاطانه و با حفظ منافع خود در برابر بازیگران خارجی است.
با توجه به تحولات اخیر و تحلیل وضعیت کنونی، این سوال مطرح میشود که آیا استراتژی عراق برای جلوگیری از حملات نظامی و حفظ امنیت داخلی قادر خواهد بود در بلندمدت جواب دهد؟ در حال حاضر، همکاری با تهران و نجف و اتخاذ رویکردی محتاطانه نسبت به تهدیدات خارجی توانسته تا حدی عراق را از وارد شدن به درگیریهای نظامی دور نگه دارد، اما آینده پیچیدهتر از آن است که به سادگی قابل پیشبینی باشد.
همچنین باید در نظر داشت که طرفهای خارجی، بهویژه آمریکا و اسرائیل، ممکن است با توجه به تغییرات استراتژیک و تحولات جدید در منطقه، همچنان به دنبال اهداف بلندمدت خود در عراق باشند. در این صورت، عراق باید راهحلهایی متنوعتر و جامعتر را در پیش گیرد تا همزمان با جلوگیری از درگیریهای نظامی، هویت ملی و استقلال خود را حفظ کند.
در شرایط کنونی، عراق در تلاش است تا از وقوع یک حمله بزرگ نظامی جلوگیری کند، با این حال اقدامات اخیر، هرچند در کوتاهمدت مؤثر به نظر میرسند، ممکن است نتوانند در بلندمدت از تداوم تهدیدات نظامی جلوگیری کنند. بنابراین، وضعیت سیاسی و امنیتی عراق بهشدت وابسته به روند تحولات منطقهای، همچنین هماهنگیهای داخلی و خارجی در آینده خواهد بود.
انتهای پیام/