به گزارش اخبار جهادی، دولت دونالد ترامپ در حال مذاکره جدی با جمهوری آذربایجان با هدف پیوستن باکو و برخی کشورهای آسیای مرکزی به پیمان ابراهیم است. با توجه به اینکه باکو و تل‌آویو روابط گسترده و نزدیکی دارند، می‌توان گفت گنجاندن این کشورها در پیمان ابراهیم بیشتر جنبه نمادین خواهد داشت و تمرکز آن بر تقویت همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی و نظامی خواهد بود.
در بحبوحه جنگ غزه که بنا بر آمار منابع محلی تاکنون بیش از ۶۰ هزار نفر از جمله ده‌ها هزار زن و کودک در آن به شهادت رسیدند، خشم عمومی جهان اسلام علیه اسرائیل افزایش یافته و جنایات اسرائیل، روند جذب کشورهای بیشتر در آسیا به پیمان ابراهیم را دشوار کرده است.
یکی از موانع کلیدی برای پیوستن جمهوری آذربایجان به پیمان ابراهیم، اختلافات باکو با ارمنستان است. گفته می‌شود دولت ترامپ دستیابی به توافق صلح میان باکو و ایروان را پیش‌شرطی برای عضویت در پیمان ابراهیم عنوان کرده است.
اگرچه در سال‌های اخیر مقامات دولت ترامپ از چند کشور به عنوان گزینه‌های احتمالی برای پیوستن به پلمان ابراهیم نام برده‌اند اما مذاکرات با جمهوری آذربایجان از نظر ساختار و جدیت، برجسته‌تر از سایر موارد می‌باشد. پیش‌بینی شده است که این توافق می‌تواند ظرف چند ماه یا حتی طی هفته‌های آتی نهایی شود.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در ماه مارس میلادی طی سفری به باکو با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان دیدار کرد. همچنین آریه لایت‌استون، از دستیاران ارشد ویتکاف نیز اواخر بهار امسال، دیداری جداگانه با علی‌اف داشته تا در مورد پیمان ابراهیم گفتگو کند. در جریان این گفت‌وگوها، مقامات جمهوری آذربایجان با مقاماتی در کشورهای آسیای میانه از جمله قزاقستان تماس گرفته‌اند تا علاقه آن‌ها برای پیوستن به یک چارچوب گسترده‌تر از پیمان ابراهیم را ارزیابی کنند.
شایان ذکر است در چارچوب پیمان ابراهیم که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ و در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ امضا شد، چهار کشور مسلمان (امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش) با میانجی‌گری آمریکا موافقت کردند که روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل را عادی‌سازی کنند. آذربایجان و کشورهای آسیای میانه با اینکه جزئی از پیمان ابراهیم نیستند اما روابط دیرینه‌ای با اسرائیل دارند؛ بنابراین پیوستن آن‌ها به این پیمان، تا حد زیادی نمادین تلقی می‌شود.
جمهوری آذربایجان که میان روسیه در شمال و ایران در جنوب قرار دارد، حلقه ارتباطی مهمی در جریان تجارت میان آسیای میانه و غرب است. منطقه قفقاز و آسیای میانه همچنین سرشار از منابع طبیعی مانند نفت و گاز است و این موضوع، قدرت‌های بزرگ را بر آن می‌دارد تا برای نفوذ در منطقه رقابت کنند.
به طور خلاصه می‌توان گفت پیوستن جمهوری آذربایجان و کشورهای آسیای مرکزی به پیمان ابراهیم (هرچند در ظاهر اقدامی نمادین تلقی می‌شود) می‌تواند بخشی از راهبرد بلندمدت ایالات متحده و اسرائیل برای تعمیق نفوذ ژئوپلیتیکی و اقتصادی در منطقه قفقاز و آسیای میانه باشد؛ منطقه‌ای که هم‌زمان در کانون رقابت‌های قدرت‌های جهانی از جمله روسیه، چین و ایران قرار دارد. این اقدام، به‌ویژه در شرایطی که جنگ غزه مشروعیت اسرائیل را نزد افکار عمومی جهان اسلام تضعیف کرده است، نوعی جبران برای خلأ دیپلماتیکی تلقی می‌شود که از عدم پیوستن برخی کشورهای منطقه مانند عربستان به این پیمان ناشی شده است. از این رو، این تحرکات نه‌تنها بُعد تبلیغاتی برای ترامپ در مسیر رقابت انتخاباتی دارد بلکه می‌تواند در قالب یک جنگ سرد دیپلماتیک برای بازتعریف موازنه قدرت در غرب آسیا و آسیای میانه تفسیر شود.
انتهای پیام/
منبع: تحولات جهان اسلام
