اخبار جهادی – همزمان با آغاز جنگ میان رژیم صهیونیستی و گروههای مقاومت، برخی گزارشهای اطلاعاتی و تحلیلی از نقش غیرمستقیم جمهوری آذربایجان در حمایت از اسرائیل پرده برداشتهاند. این حمایتها نهفقط در سطح دیپلماتیک، بلکه در حوزههای نظامی، اطلاعاتی، نفتی و حتی لجستیکی مورد توجه ناظران منطقه قرار گرفته است.
همکاری نظامی-اطلاعاتی باکو و تلآویو
باکو از سالها قبل روابط نظامی فشردهای با اسرائیل برقرار کرده است. در کنار خرید تجهیزات پیشرفته نظامی از جمله پهپادهای هرمس، هارپی، موشکهای هدایتشونده و سامانههای نظارتی، گزارشهای غیررسمی متعددی وجود دارد که بر حضور مشاوران نظامی و امنیتی اسرائیلی در خاک آذربایجان تأکید دارند.
طبق اعلام منابع اطلاعاتی غربی و منطقهای، برخی از تأسیسات نظامی اسرائیل در نزدیکی مرز ایران با آذربایجان فعال هستند و برای جمعآوری دادههای اطلاعاتی از خاک ایران یا رهگیری تحرکات منطقهای استفاده میشوند. در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز گزارشهایی از پرواز پهپادهای شناسایی ناشناس در آسمان شمال غرب ایران منتشر شده که ظن بهرهگیری اسرائیل از پایگاههای نظامی یا اطلاعاتی در خاک آذربایجان را تقویت میکند.
پشتیبانی نفتی باکو از اسرائیل
جمهوری آذربایجان یکی از تأمینکنندگان اصلی نفت اسرائیل است. نفت صادراتی این کشور از طریق خط لوله باکو-تفلیس-جیهان به بندر جیهان در ترکیه منتقل و از آنجا به اسرائیل صادر میشود. برخی گزارشها حاکی از آن است که بیش از ۴۰٪ نیاز نفت خام اسرائیل از منابع آذربایجانی تأمین میشود.
در جریان جنگ اخیر که زیرساختهای انرژی اسرائیل در برخی مناطق هدف حملات موشکی ایران قرار گرفت، صادرات پایدار نفت از آذربایجان به سرزمینهای اشغالی، به عنوان عامل مهمی در تداوم فعالیتهای اقتصادی و نظامی رژیم اسرائیل مورد توجه قرار گرفت.
روابط دیپلماتیک پرحرارت در بحبوحه جنگ
آذربایجان در سال ۲۰۲۳ برای نخستین بار سفارت رسمی خود را در تلآویو افتتاح کرد؛ اقدامی که با استقبال شدید مقامات صهیونیستی و انتقاد برخی کشورهای اسلامی روبرو شد. در طول جنگ اخیر نیز سکوت آشکار باکو در قبال حملات اسرائیل به غزه و جنوب لبنان و همچنین برخی مواضع غیرمستقیم در حمایت از «حق دفاع اسرائیل» واکنش منفی گروههای مقاومت و برخی کشورها را در پی داشت.
برخی منابع رسانهای گزارش دادهاند که کانالهایی بین دولت باکو و نهادهای امنیتی اسرائیل برای همکاری هماهنگ در حوزههای سایبری و اطلاعاتی در جریان جنگ اخیر فعال بودهاند.
همکاری در جنگ نرم و رسانهای
در کنار جنبههای فنی و امنیتی، جمهوری آذربایجان در حوزه جنگ نرم نیز بهطور غیرمستقیم در خدمت روایتهای صهیونیستی قرار گرفته است. برخی رسانههای آذربایجانی با بازنشر روایتهای رسمی اسرائیل و حذف گزارشهای مربوط به جنایات علیه غیرنظامیان در غزه، همراستایی رسانهای با سیاستهای تلآویو را به نمایش گذاشتند. همچنین، برخی فعالان فضای مجازی و حسابهای هدایتشده از باکو، در فضای شبکههای اجتماعی از جنگ رسانهای اسرائیل علیه مقاومت فلسطین پشتیبانی کردند.
واکنش محور مقاومت
در بیانیههایی که از سوی گروههای مقاومت از جمله حزبالله لبنان و حماس منتشر شده، ضمن اشاره به حمایتهای منطقهای برخی کشورها از اسرائیل، نسبت به «استفاده رژیم صهیونیستی از خاک کشورهای اسلامی برای ضربهزدن به مقاومت» هشدار داده شده است. بدون نام بردن مستقیم، به نظر میرسد این هشدارها ناظر به نقش جمهوری آذربایجان باشد. در همین راستا، کارشناسان امنیتی معتقدند که ادامه روند همکاری باکو-تلآویو میتواند جمهوری آذربایجان را به بخشی از محور تنش و ناامنی در منطقه تبدیل کند.
جمعبندی
روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل وارد مرحلهای فراتر از همکاریهای سنتی دیپلماتیک شده است؛ مرحلهای که در آن باکو به یک شریک ژئوپلیتیک مهم برای تلآویو در منطقه حساس قفقاز و شمال ایران بدل شده است. این همگرایی بیسابقه، نهتنها حساسیت کشورهای منطقه و محور مقاومت را برانگیخته، بلکه در صورت ادامه و گسترش، میتواند پیامدهای راهبردی و امنیتی عمیقی برای آینده منطقه بهدنبال داشته باشد.