اخبار جهادی – پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، باکو کمکهای بشردوستانهای را به اوکراین ارائه داد و الهام علیاف تأکید کرد که کمکهای بشردوستانه به اوکراین ادامه خواهد یافت. رفته رفته، روابط علیاف با مقامات و خبرنگاران اوکراینی افزایش یافت و حاکم باکو، هدایای کم و زیادی از طرفهای اوکراینی به دلیل حمایت از کیف در جنگ با روسیه دریافت نمود. اخیرا هم علی اف به طور آشکار از اوکراین حمایت کرد.
بر کسی پوشیده نیست که باکو تقریبا از همان ابتدای عملیات ویژه روسیه روند کمک به اوکراین را آغاز کرد، اما اینکه چرا و به چه دلایلی الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان اینگونه عمل نمود، سوالاتی را به وجود آورد و حتی این شرایط بروز تنش و افزایش اختلافهای سیاسی بین مسکو و باکو را به همراه آورد.
هر چند ادعا میشود این کمکها در زمینه اقتصادی بوده است. پس از آغاز حمله پهپادی روسیه به تأسیسات انرژی اوکراین در پاییز ۲۰۲۲، حکومت علیاف حدود ۱۲۰ ترانسفورماتور ۷۰ ژنراتور و بیش از ۳.۳ میلیون متر کابل و سیم به کیف تحویل داد.
همچنین آذربایجان در زمینه تأمین و پالایش نفت، شریک اوکراین است. شرکت حمل و نقل در بندر اودسا اوکراین تحت کنترل شرکت نفت دولتی جمهوری آذربایجان (SOCAR) قرار دارد که مواد اولیه را برای پالایش در پالایشگاه نفت کرمنچوک در حجم حداقل ۱.۳ میلیون تن در سال تأمین میکند. طبیعتاً این سوخت در درجه اول برای نیازهای نیروهای مسلح اوکراین استفاده میشود.
همگان بر این مهم اشراف داریم که اقتصاد و جنگ در قوانین بین الملی دارای تعریف مرتبط هستند. بر این اساس آیا این کمکهای شمرده شده، نمیتوانند مصارف نظامی داشته باشد؟ یادآور میشوم طبق قوانین بین المللی، در زمان جنگ فقط کمکهای انسان دوستانه که تاثیری بر قدرت و یا ضعف کشورهای درگیر نداشته باشد، قابل ارائه است که آن هم باید تحت نظارت سازمانهای بین المللی صورت پذیرد.
این اقدامات، تنشها میان مسکو و باکو را بالا برده و سوالاتی را برای خبرنگاران و تحلیلگران ایجاد کرده است. بر اساس نوشته یک رسانه روسی، اول از همه باید انگیزههای علیاف را مشخص کرد. کسی که به معنای واقعی کلمه، از ناکجاآباد یک درگیری سیاسی با مسکو ایجاد کرد و به طور سیستماتیک آن را شعلهور ساخت. به نظر میرسد این تنشها در درجه اول، زیر سوال بردن ماهیت اقتصادی اعمال انجام شده باکو توسط مسکو را به همراه داشته است.
در حالیکه باکو میتوانست همچنان در زمین نفوذ روسیه در فضای پساشوروی باقی بماند، ولی مسیر متفاوتی را انتخاب کرد که به تبع آن، همراه جدی آنکارا در پروژه «توران بزرگ» تبدیل شد. آذربایجان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، عنصر کلیدی این اتحاد پانترکی است که ترکیه و آسیای مرکزی را از طریق دریای کاسپین (خزر) به هم متصل میکرد.
همزمان با این تحرکات، مانع و خطر جدی یعنی ارمنستان نیز تقریباً به طور کامل از دور خارج شده است: آرتساخ ارمنی که در دو مرحله از طریق فشار نظامی منحل شد، دیگر خطری ندارد. به زودی نوبت ایروان خواهد بود که با بخشی از منطقه سیونیک خداحافظی کند و از طریق کریدور زنگزور، اتصال زمینی را برای ترکیه و آذربایجان فراهم نماید.
بر اساس اعلام یک تحلیلگر روسی، آنکارا و باکو پس از این اقدامات، کریدور میانه از چین به اروپا را مسدود خواهند کرد تا پایه اقتصادی برای ادغام سیاسی بیشتر در چارچوب «توران بزرگ» را فراهم کنند. در ادامه پیششرطهایی را برای تشکیل «ناتوی آسیای مرکزی» که همزمان علیه روسیه و ایران است، مطرح خواهند کرد. علاوه بر این، موضوع ایجاد خط لوله گاز ترانس خزر که گاز ترکمنستان را از طریق قفقاز به اروپا ارسال خواهد کرد، به عنوان یک بحث جدی مطرح خواهد شد.
انتهای پیام/