پس از سقوط حکومت اشرف غنی و خروج نظامیان آمریکایی و ائتلاف ناتو از افغانستان، طالبان در مرداد ماه ۱۴۰۰ موفق به سلطه بر افغانستان شد. از آن زمان تاکنون، ساکنان نقاط مختلف افغانستان بارها از پرواز پهپادهای ناشناس در آسمان این کشور خبر داده‌اند که از مالکیت و جزئیات عملیات آنها هیچ اطلاعاتی دردست نیست.
این پهپادها تاکنون عملیات‌های شناسایی و ترور مختلفی در افغانستان انجام داده‌اند که برجسته ترین آن عملیات ترور ایمن الظواهری، سرکرده گروه تروریستی القاعده در کابل است. ساعاتی پس از اجرای این حمله پهپادی، جوزف بایدن، رئیس جمهور آمریکا مسئولیت این حمله را به عهده گرفت و مدعی که الظواهری در جریان این عملیات کشته شده است.
منابع محلی مدعی هستند که علاوه بر پهپادهای آمریکایی، پهپادهای ایرانی و پاکستانی نیز در آسمان مناطق مرزی به گشت زنی می‌پردازند و در بعضی مواقع نیز در مرز پاکستان به اجرای حملاتی علیه مسلحین تحریک طالبان پاکستان (TTP) پرداخته شده است.
اما اخیرا پرواز پهپادهای ناشناس در قندهار، پایتخت معنوی طالبان و محل استقرار ملا هبت الله، رهبر این گروه افزایش یافته است و موجب واکنش منفی مقامات این گروه شده است. در این راستا، حمدالله فطرت، معاون سخنگوی طالبان، این پروازها را تجاوز به قلمرو افغانستان عنوان کرده و از آمریکا خواست تا به حریم هوایی افغانستان احترام بگذارد. او همچنین از کشورهای همسایه خواست تا پرواز در آسمان افغانستان را متوقف کنند.
سال گذشته نیز محمد یعقوب مجاهد وزیر دفاع طالبان، گفته بود که پهپادهای آمریکایی از خاک پاکستان به پرواز درمی‌آیند و وارد افغانستان می‌شوند. پس از او، شیرمحمد عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان، پاکستان را متهم به دریافت میلیون‌ها دلار پول در ازای اعطای مسیر به پهپادهای آمریکایی کرد.
بر اساس آمار و جزئیات موجود، ماموریت عمده این پروازها عملیات جاسوسی و شناسایی بوده و تنها در ۱۱ مورد منجر به حمله هوایی شده است. حدود ۹۵ درصد این حملات در نیمه اول سال ۱۴۰۱ و در استان‌های شرقی افغانستان شامل: کنر، ننگرهار، خوست، پکتیا، پکتیکا و غزنی و همچنین استان هلمند در جنوب افغانستان انجام شده است.
در مجموع ماهیت پرواز پهپادهای آمریکایی با پرواز پهپادهای ایرانی و پاکستانی و شاید تاجیکستان متفاوت است. کشورهای همسایه افغانستان به دنبال تامین امنیت مرزهای خود و جلوگیری از تحرکات تروریستی در مرزهای خود هستند و با توجه به اوضاع نابسامان امنیتی چهل سال اخیر افغانستان، خواسته به حقی است. اما هدف آمریکا از اجرای این پروازها و بعضا اجرای حملات هوایی در خاک افغانستان، تامین منافع آمریکا در این کشور و همچنین جهت دهی به برنامه‌های امنیتی آنها برای فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در منطقه آسیای مرکزی است. به عنوان مثال آنها عناصر داعش یا هر گروه دیگری که خودسرانه و برخلاف پروژه‌های آمریکا فعالیت کنند به راحتی حذف می‌شوند و هر عنصر یا گروه دیگری که فعالیت مشکوک داشته باشد تحت نظر قرار می‌گیرد و این موضوع در جزئیات همه ۹ حمله هوایی اجرا شده در نیمه اول سال ۱۴۰۱ دیده می‌شود.
تداوم پرواز پهپادهای آمریکایی نشان دهنده تلاش این کشور برای حفظ سیطره اطلاعاتی بر افغانستان، ناتوانی طالبان در برابر اقدامات آمریکا، تحقق نیافتن برنامه‌های منطقه‌ای آنها در تبدیل کردن افغانستان به چالشی برای همسایگان این کشور به ویژه ایران است. ادامه این پروازها می‌تواند به ترور اعضای ارشد طالبان و ضربات امنیتی در افغانستان منجر شود.
انتهای پیام/
منبع: تحولات جهان اسلام
