به رغم گذشت یک هفته از سقوط حکومت عمر البشیر در سودان و قبضه شدن قدرت توسط یک شورای نظامی انتقالی ، آتش اعتراضات مردمی دراین کشور همچنان زبانه می‌کشد.
به گزارش اخبار جهادی، حکومت عمر البشیر در سودان، کشوری نسبتا غنی از منابع طبیعی و نفت با مردمی فقیر واقع در شمال شرق آفریقا در یازدهم آوریل جاری پس از گذشت چهار ماه از آغاز اعتراضات خیابانی مخالفان حکومت به پایان رسید.
جنبش مخالفان سودان از دسامبر گذشته رهبری اعتراضات مردمی برای ابراز خشم از وخامت اوضاع اقتصادی و افزایش هزینه‌های زندگی را برعهده گرفت دیری نپایید که این اعتراضات گسترش یافت و در نهایت منجر به طرح خواسته برکناری عمرالبشیر، رئیس جمهور سی سال گذشته سودان و سرنگونی حکومت او شد تا جایی که درگیری‌های میان نیروهای امنیتی که به عمرالبشیر وفادار بودند و معترضان، چندین کشته برجا گذاشت.
عمر البشیر در ژوئن سال ۱۹۸۹، با یک کودتای نظامی، قدرت را در سودان در دست گرفت و در سال ۱۹۹۳ خود را رئیس جمهوری این کشور اعلام کرد، او در انتخابات سال های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۵ به پیروزی رسید؛ اما مهم ترین احزاب مخالف آخرین انتخابات را تحریم کرده بودند.
بالاخره به دنبال گسترش تظاهرات خونبار علیه دولت سودان، نیروهای ارتش در یازدهم آوریل جاری نهادهای دولتی را محاصره و بیش از ۱۰۰ عضو حزب کنگره ملی حاکم این کشور را بازداشت کردند؛ عوض بن عوف، وزیر دفاع و رئیس شورای نظامی انتقالی سودان هم از بازداشت عمر البشیر و آغاز دوره گذار سیاسی در این کشور خبر داد و اعلام کرد: قانون اساسی سودان به حالت تعلیق درآمده و نهادهای نخست وزیری، مجلس و ادارات ایالتی نیز منحل شده‌اند.
اما بن عوف، هم با ادامه اعتراضات مردمی نسبت به وی دو روز بعد اعلام کرد که از سمت خود استعفا کرده است، ژنرال عبدالفتاح البرهان به عنوان رئیس جدید شورای نظامی انتقالی سودان تعیین شد، ژنرال کمال عبدالمعروف نیز از سمت معاون رئیس شورای نظامی انتقالی سودان برکنار ومقررات منع رفت و آمد لغو شد همه استانداران در تمام استان‌های سودان هم برکنار شدند.
رئیس شورای نظامی انتقالی سودان همچنین با بیان اینکه دوره گذار حداکثر دو سال خواهد بود، گفت پس از این مرحله نیز دولت مدنی تشکیل خواهد شد اما همین موضوع سبب شد مخالفان سودان تحصن خود را در مقابل مقر ارتش این کشور در خارطوم ادامه داده و خواستار انتقال قدرت به دولت مدنی باشند.
در همین حال اتحادیه آفریقا هم شامگاه دوشنبه با انتشار بیانیه‌ای بار دیگر از قدرت گرفتن نظامیان در سودان ابراز نگرانی کرد و هشدار داد در صورتی که ارتش ظرف پانزده روز قدرت را به نفع یک «تشکیلات سیاسی غیرنظامی» ترک نکند عضویت سودان را در این اتحادیه به حال تعلیق درخواهد آورد.
مهره‌های اصلی شورای نظامی حاکم بر سودان
شورای نظامی انتقالی در سودان شامل ۱۰ عضو از فرماندهان ارتش این کشور هستند که عمدتا از فرماندهان شاخه‌های مختلف نیروهای مسلح این کشور و همچنین رئیس نیروهای پشتیبانی سریع، نیروی شبه نظامی وابسته به ارتش، مدیر کل پلیس سودان و نماینده‌ای از سرویس اطلاعات سودان است،.
شوری نظامی حاکم بر سودان توسط «عبدالفتاح البرهان عبدالرحمن» رهبری می‌شود، عبدالرحمن بازرس کل نیروهای مسلح سودان و سومین فرمانده ارشد نظامی ارتش و ناظر بر نظامیان سودانی حاضر در صفوف ائتلاف رهبری سعودی در یمن بوده است.
«محمد حمدان دقلو حمیدتی»، نائب رئیس شورای نظامی انتقالی در سودان هم دومین مرد قدرتمند این شوراست که از سوی عبدالرحمن جانشین کمال عبدالمعروف الماحی شده است؛ او رئیس نیروهای پشتیبانی سریع سودان است، واحدی شبه نظامی که از شبه نظامیان جنجوید سودان(مدافع حکومت مرکزی) تشکیل شده که در دارفور در غرب سودان فعال بودند.
«عمر زین العابدین» هم رئیس کمیته سیاسی شورای نظامی سودان شده که از همان روز نخست سرنگونی عمر البشیر توسط بن عوف به عنوان رئیس این کمیته انتخاب شده و چون او را به عنوان یک کارشناس راهبردی سیاسی در شورا می دانند در منصب خود باقی ماند او نائب رئیس صنایع جنگی سودان بوده است.
«جلال الدین الشیخ»، رئیس سرویس امنیتی در شورای نظامی انتقالی سودان هم یک افسر ارتش سودان بوده که پس از بازنشستگی در فوریه گذشته توسط عمر البشیر به سمت معاون رئیس سرویس امنیت و اطلاعات ملی سودان رسیده بود؛ او معاون «صلاح عبدالله محمد صالح» معروف به «صلاح قوش» بوده که روز جمعه از فرماندهی سرویس امنیت و اطلاعات ملی سودان برکنار شد.
قوش، قدرتمندترین فرد در سودان پس از عمر البشیر شناخته شده بود و معترضان او را مسئول کشتار تظاهرات کنندگانی می‌دانند که خواهان پایان حکومت نظامیان در این کشور هستند.
«الطیب بابکر علی فضیل »، هم رئیس کل نیروهای پلیس سودان در حکومت انتقالی نظامی این کشور شده است و در سال ۲۰۱۸ توسط عمر البشیر به همین سمت منصوب شده بود.
نگرانی از نقش عربستان و امارات در سودان
در همین حال بعداز آنکه این شورا قدرت را در سودان در دست گرفت شبکه الجزیره قطر در گزارشی نقش عربستان و امارات را در تحولات این کشور نگران کننده خواند.
الجزیره با اشاره به اقدام شورای نظامی سودان در تاکید بر ادامه حضور نظامی در ائتلاف سعودی علیه یمن نوشت: نگرانی‌ها درباره اینکه عربستان و امارات مشغول پیاده کردن چه برنامه‌ای در سودان هستند، روز به روز افزایش یافته است.
این وبگاه قطری نوشت: به محض اینکه «طه الحسین»، رئیس دفتر سابق عمر البشیر و مشاور وزارت خارجه عربستان در امور آفریقا هم روز سه شنبه وارد خارطوم شد در شبکه‌های اجتماعی بحث زیادی بر سر این قضیه به راه افتاد.
در ماه ژوئن ۲۰۱۷، البشیر پس از گزارش‌هایی که در آن الحسین به همکاری با ریاض و ابوظبی متهم شده بود، او را اخراج کرد، الحسین سپس به عنوان مشاور وزیر امور خارجه سعودی منصوب شد.
اما حمایت‌های فوری عربستان و امارات از شورای انتقالی نظامی در سودان که شامل ارسال کمک‌های ضروری مثل سوخت و گندم نیز برای خارطوم بود توجه ناظران را به خود جلب کرده است. عربستان سه روز پس از سرنگونی حکومت عمر البشیر ضمن اعلام حمایت از اقدامات شورای نظامی انتقالی در سودان، ارسال کمک‌های بشردوستانه‌ای برای سودانی‌ها را در دستور کار خود قرار داده است. امارات نیز پس از ریاض حمایت خود را از این شورا اعلام کرد. بحرین هم بر ایستادگی خود در کنار شورای نظامی انتقالی تاکید کرد.
رئیس جمهور مصر هم با اندکی تاخیر روز گذشته با سرلشکر عبدالفتاح البرهان رئیس شورای انتقالی نظامی سودان درباره اوضاع این کشور تلفنی گفت وگو و حمایت قاهره را از این شورا اعلام کرد.
در همین حال طی ساعات گذشته اخباری حاکی از دیدار هیأت سعودی و اماراتی در روز سه‌شنبه با «عبدالفتاح البرهان» رئیس شورای نظامی انتقالی سودان در دفتر وی منتشر شده است و حتی هیأتی تجاری از لیبی اکنون در عربستان سعودی به سر می‌برد.
از سوی دیگر «محمد حمدان حمیدتی»، نائب رئیس شورای نظامی سودان هم بر پایبندی کشورش به تعهدات خود در قبال ائتلاف سعودی در یمن تاکید کرد.
این در حالی است که احزاب سیاسی سودان از گزارش شورای نظامی در مورد مسائل حیاتی مانند حضور نیروهای سودان در یمن قبل از انتقال قدرت به یک دولت غیر نظامی ناراضی هستند.
در همین زمینه «محمد ذو الدین»، سخنگوی حزب بعث سودان، گفت: لازم است که شورای نظامی به وظایف ارتش در حفظ امنیت و جانبداری از انقلابیون شورشیان نه اینکه تصمیمات مهم در مورد بسیاری از مسائل مربوط به نهادهای قدرت انتقالی مدنی اتخاذ کند.
او به الجزیره گفت: «هیچکس از ارتش نخواست که از جانب مردم حکم کند، تنها مسئولیت ارتش محافظت از انقلابیونی است که به فرماندهی کل نیروهای مسلح پناه بردند.»
«کمال عمر حاجا» یکی از رهبران حزب کنگره مردمی سودان هم ابایی از توصیف شورای نظامی حاکم به «رژیمی استثنایی و غیر عادی » نداشت و گفت: این شورا خودش به خودش مشروعیت قانونی داد و در همه مسائل سیاسی و حقوقی و اجرایی کشور دخالت می‌کند.
وی افزود: وضعیت کنونی به ارتش اجازه دخالت در روابط خارجی و انعقاد توافقات را هم داده است از همین رو باید فورا خواهان یک قدرت اجرایی مدنی شویم که در خصوص مسائل حیاتی مثل ماندن یا عقب نشینی نیروهای نظامی از سودان حکم بدهد.
تهدید اتحادیه آفریقا
اتحادیه آفریقا هم شامگاه دوشنبه با انتشار بیانیه ای باردیگر از قدرت گرفتن نظامیان در سودان ابراز نگرانی کرد و هشدار داد در صورتی که ارتش ظرف پانزده روز قدرت را به نفع یک «تشکیلات سیاسی غیرنظامی» ترک نکند عضویت سودان را در این اتحادیه به حال تعلیق درخواهد آورد.
هزاران معترض سودانی از روز جمعه با تجمع مقابل وزارت دفاع اعلام کردند تا زمان انتقال فوری قدرت به یک دولت انتقالی غیرنظامی، در خیابان‌ها باقی خواهند ماند.
در پی افزایش این فشارها، سرانجام شورای انتقالی نظامی با هدف آرام کردن معترضان اعلام کرد که با مجموعه‌ای از درخواست‌های مخالفان موافقت شده است ، او از مخالفان خواست تا نخست‌وزیر آیندۀ این کشور را انتخاب کنند و وعده داد که با انتخاب آنها موافقت خواهد شد.
انقلابیون به شورا معترض هستند
اما آیا انقلاب مردم سودان پایان پذیرفته و اعتراضات خیابانی فروکش خواهد کرد؟ وبگاه خبری «الصومال الجدید» در این باره نوشت: انقلابیون سودان به تسلط شورای نظامی بر حکومت به دنبال مطالبه آنها برای سرنگونی البشیر معترض هستند و می گویند یک نظامی جای خود را به گروهی نظامی داده است، اتفاقی که به نظر می‌رسد شبیه به یک کودتای نظامی است که با انقلابی مردمی شروع و با تسلط ارتش پایان پذیرفته است.
بی تردید اوضاع در سودان همچنان حساس و خطرساز است بخصوص که احتمال‌ها درباره درگیری بین غیرنظامیان متحصن در میادین با نظامیانی که تسلط خود را بر این کشور اعلام کرده اند افزایش یافته است.
هنوز زود است تحولات پیش روی سودان را پیش بینی کرد؛ اما اگر اوضاع به سمت خشونت و خونریزی‌های بیشتر پیش برود می‌تواند فجایع انسانی بیشتری را در این کشور رقم بزند به گونه‌ای که آتش بحران امنیت در سودان را هم بار دیگر روشن کند.
انتهای پیام/
منبع: فارس
