پشت پرده طرح آمریکا برای آتش‌بس در یمن/ چرا حملات ائتلاف سعودی‌ به غرب یمن شدت گرفت؟

به گزارش اخبار جهادی، بعد از افزایش مطالبات بین المللی برای توقف جنگ در یمن که تازه‌ترین آنها از زبان آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد مطرح شده،  ائتلاف نیروهای متجاوز به یمن موج بی‌سابقه‌ای از حملات جدید را در سواحل غربی این کشور آغاز کرده است.

در نتیجه این تحولات به نظر می‌رسد غرب دیگر نمی‌تواند در برابر فاجعه انسانی که در یمن به وقوع پیوسته، سکوت اختیار کند، لذا  آخرین فرصت‌ها را به متجاوزان سعودی اماراتی داده است تا اوضاع خود را قبل از نشستن پای میز مذاکرات سامان ببخشند،   مذاکراتی که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده است که احتمالا تا یک ماه آینده آغاز خواهد شد.

** علل افزایش حملات متجاوزان سعودی

با این وجود به نظر می‌رسد در سایه افزایش زمزمه‌ها از آتش‌بس احتمالی در یمن، نیروهای متجاوز تلاش می‌کنند آخرین شانس خود را برای تحت کنترل گرفتن شهر الحدیده و رسیدن به بندرگاه و فرودگاه آن آزمایش کنند.  بعد از  تعیین مهلت یک ماهه از سوی آمریکا برای متجاوزان سعودی هجمه گسترده‌ای از سوی نیروهای هوایی و  توپخانه عربستان و امارات آغاز شد و این نیروها سعی کردند به سمت مسجد جامع الحدیده در شرق این شهر پیشروی کنند.

جنگنده های رژیم سعودی- اماراتی مجموعه‌ای از حملات گسترده را طی روزهای اخیر ضد اهداف مختلف در یمن  انجام دادند.  علاوه بر این که کشتی‌های جنگی و توپخانه‌های سنگین عربستان نیز موشک باران گسترده مناطق مختلف یمن را در جهت آماده سازی برای پیشروی زمینی گسترده نیروهای تحت امر ریاض دنبال می‌کنند. نیروهای زمینی مذکور بالغ بر ۲۰ هزار  فرد مسلح است که  وابسته به نیروهای طارق عفاش هستند.

منابع خبری می‌افزایند که تلاش های عربستان و امارات برای پیشروی در بخش غربی این شهر با مقاومت شدید ارتش و کمیته‌های مردمی مواجه شده است.  در مناطق جنوب شرقی شهر نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی مانع از حمله شبه‌نظامیان وابسته به نیروهای متجاوز در کیلومتر ۱۶ شدند.  این درحالی بود که طی دو روز گذشته شدیدترین حملات هوایی و توپخانه‌ای ضد این مناطق گزارش شد.  منابع محلی تعداد این حملات را بیش از ۶۰ حمله در چند ساعت ارزیابی کردند.  گرچه در حملات سنگین نیروهای متجاوز تعدادی از غیرنظامیان از جمله کودکان زخمی شدند، اما خسارتهای زیادی نیز به  مزدوران سعودی وارد شد و بالغ بر ۳۴ خودروی نظامی آنها منهدم شد.

علاوه بر ضرب‌الاجلی که آمریکا برای توقف حملات متجاوزان سعودی به یمن مشخص کرده،  پایداری مستحکم نیروهای مدافع یمنی نیز باعث افزایش خشم مهاجمان شده است.  تحولات اخیر بعد از آن شدت گرفت که طی چهار ماه گذشته شکست‌های متوالی در جبهه‌های مختلف نصیب مزدوران سعودی اماراتی شد و ثابت کرد که عملیات نظامی قادر به تحقق هیچ هدفی برای متجاوزان نخواهد بود.

ریاض و ابوظبی در نتیجه سرخوردگی‌های متوالی ناشی از شکست‌های متعدد خود تلاش دارند به نوعی جبران مافات کنند و پیشروی‌هایی هرچند ناچیز در ساحل غربی یمن به ویژه بندر استراتژیک الحدیده برای خود رقم بزنند که نیازمندی ها و لوازم مایحتاج سه چهارم ملت یمن در شمال و مرکز این کشور از طریق آن تامین می‌شود.

متجاوزان به خوبی می‌دانند که تحت کنترل گرفتن این  بندر استراتژیک می‌تواند اهرم فشار قدرتمندی در روند مذاکرات سیاسی به آنها بدهد،  علاوه بر این که زمینه لازم برای تجزیه یمن و پیشبرد طرح جیمز ماتیس وزیر جنگ آمریکا را مهیا می‌کند.

** طرح آمریکا برای توقف جنگ یمن و معایب آن

پیشنهاد ماتیس شبیه به طرحی است که پیش از این جان کری وزیر خارجه سابق آمریکا ارائه کرده بود. ماتیس در این طرح اعطای حاکمیت خودمختار در بخش های شمالی یمن برای انصار الله و دولت مردمی یمن و تجزیه این کشور را در قبال امتیازات متعددی برای متجاوزان به آنها پیشنهاد کرده است.

بر اساس طرحی که ماتیس ارائه کرده، جریان مردمی انصارالله و ارتش یمن از موشک‌های بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین خلع سلاح شده و این تجهیزات به طرف سوم  تحویل داده می‌شود. همچنین خروج عناصر مسلح از شهرها یکی دیگر از شرط‌هایی است که آمریکا در طرح خود مطرح کرده است.

در واقع باید گفت طرح آمریکا برای آتش بس در یمن بر اساس ساختار کنونی به هیچ وجه قابلیت اجرا ندارد، چرا که اولا مبتنی بر تجزیه یمن است که ملت یمن طی سالهای گذشته آن را نپذیرفته‌اند و ۴ سال جنگ را نیز برای همین تحمل کرده اند. نکته دوم خلع سلاح نیروهای مدافع یمنی بدون هیچ تضمینی است که دست متجاوزان را در حمله مجدد به یمن بدون مقابله جدی نیروهای مردمی باز می‌گذارد.

ماتیس علاوه بر تجزیه یمن به دنبال تحت محاصره در آوردن مناطقی است که بعد از اعطای خودمختاری مورد نظر آمریکا تحت سیطره دولت یمن قرار خواهد گرفت.  به این ترتیب بر اساس طرح آمریکا پیش از اعطای  خودمختاری به دولت یمن و نیروهای مردمی این کشور قرار است بندر و فرودگاه الحدیده از کنترل آنها خارج شود.

بر اساس طرح ماتیس منابع نفتی کافی نیز در مناطق تحت سلطه نیروهای مردمی و دولت یمن وجود نخواهد داشت. چرا که بیشتر چاه‌های نفت یمن در استان‌های المهره و حضرموت قرار گرفته که در مناطق جنوبی این کشور هستند.  این اتفاقات باعث می‌شود دولتی که آمریکا به دنبال تاسیس آن است،  با شرایط وخیمی مواجه شود.

اهمیت طرح آمریکا تنها از این منظر است که افکار عمومی بین‌المللی را متوجه لزوم راه حل سیاسی برای توقف جنگ یمن می‌کند و احتمالا طرح‌های منصفانه‌تر دیگری را نیز برای حل و فصل بحران یمن مطرح می کند.  در همین راستا، اظهارات مقامات آمریکایی برای توقف جنگ در یمن با واکنش‌ها و موضع‌گیری های جهانی همراه بوده است. آلمان و فرانسه به همراه تعداد دیگری از کشورها نیز خواستار پایان دادن به جنگ یمن شده‌اند.

علاوه بر اینها شکی نیست که پیشنهاد آمریکا برای توقف جنگ در یمن به فرض جدی بودن آن،  اذعان این کشور به قدرت بالای مقاومت قهرمانانه ملت یمن و  شکست متجاوزان در رسیدن به اهداف جنگ در حدود ۴ سال گذشته است.

البته باید گفت که متجاوزان سعودی و اماراتی که در عرصه سیاسی نیز مانند رویکردهای نظامی از حمایت بی‌دریغ آمریکا برخوردار خواهند بود، به دنبال تحقق دستاوردهای خود در میز مذاکرات بر خواهند آمد.  این همان چیزی است که روند سیاسی حل بحران یمن را مشکل و پیچیده می‌کند.

مذاکرات احتمالی آینده با مانورهای تبلیغاتی و فریبکاری‌های گسترده و وعده‌های پوشالی در جهت بازسازی یمن و بهبود اوضاع انسانی در این کشور دنبال خواهد شد و کسانی که این وعده‌ها را مطرح می‌کنند، امیدوار هستند که بتوانند امتیازات سیاسی را از طرف مقابل بگیرند.

با این وجود تجربه مذاکرات گذشته دولت یمن و جریان‌های سیاسی این کشور نشان داده است که آنها قدرت و مهارت بالایی در پیشبرد مذاکرات در راستای تحقق حداکثری منافع ملت یمن دارند.

** جنگ یمن در ایستگاه پایانی؟

گرچه برخی نظریه‌پردازان و کارشناسان مسائل سیاسی تأثیرگذاری روند ترور جمال خاشقجی در تمرکز بین‌المللی بر اوضاع غیر انسانی در یمن را بی‌تاثیر نمی‌دانند، اما باید گفت که فاجعه به وجود آمده در یمن به جایی رسیده بود که امکان سکوت بیشتر در برابر آن وجود نداشت. یمن بزرگترین فاجعه جهان را در طول تاریخ در برابر خود می‌بیند و علاوه بر جنگ، بیماری و قحطی این کشور را در بر گرفته است. لذا در برابر افکار عمومی جهان به نفع آمریکا نیست که به حمایت‌های خود از متجاوزان جنگ ادامه دهد و باید به دنبال راه فراری از این رسوایی بزرگ باشد.

گذشت زمان جدیت آمریکا در طرح ارائه شده برای توقف جنگ در این کشور را نشان می‌دهد،  طرحی که البته نیاز به اصلاحات اساسی دارد تا بتواند به عنوان یک طرح بی‌طرف و قابل اجرا در روند آتش‌بس در یمن به اجرا گذاشته شود.

آن چیزی که از منظر طرح آمریکا و مطالبات اروپایی برای توقف جنگ یمن مورد اجماع تحلیلگران قرار دارد، این است که عملیات نظامی در یمن در مراحل پایانی خود قرار است. گرچه کش و قوس‌های مربوط به آتش‌بس در این کشور ممکن است چند ماه طول بکشد، اما ملت یمن تا چندی دیگر میوه شیرین پایداری و مقاومت قهرمانانه خود را خواهند چید و بار دیگر استقلال و وحدت و پیروزی خود بر متجاوزان خارجی و مزدوران داخلی را جشن خواهند گرفت.