تروریست‌های مسلح چند ملیتی با حمایت مالی و تسلیحاتی رژیم های غربی- عربی گرچه در برهه‌ای از زمان تا چند صد متری کاخ ریاست جمهوری سوریه پیشروی کردند، اما نهایتا نتوانستند دولت مردمی و ارتش سوریه را ساقط کنند.
به گزارش اخبار جهادی، محاصره گروه‌های تروریستی در منطقه ادلب سوریه و آزاد سازی تمام بخش‌های این کشور از دست تروریست‌ها به ویژه در مناطق جنوبی و غربی نشان از پایان قریب‌الوقوع بحرانی دارد که از ۸ سال پیش به سوریه تحمیل شده است.
بحران سوریه که باعث کشته، زخمی و آواره شدن میلیون‌ها نفر و تخریب زیرساخت‌ها و منازل خصوصی و موسسات دولتی و عمومی شد، دست کم در تقابل با گروه‌های تروریستی در مراحل پایانی خود قرار دارد و دولت مرکزی سوریه خود را برای تعامل با پرونده‌هایی آماده می کند که در مرحله پسا تروریسم با آن مواجه خواهد بود.
دولت و ارتش سوریه بعد از پاکسازی احتمالی تروریست‌ها در منطقه ادلب با پرونده‌های متعددی از جمله نحوه تعامل با کردهای سوریه و بازسازی این کشور و تقابل با گروه‌های اشغالگر خارجی در بخش‌های مختلف این کشور و پرونده ارتفاعات جولان مواجه است. هر کدام از این پرونده‌ها، سناریوها و چالش‌هایی را فراروی دولت قرار می‌دهد و حل‌و‌فصل تمامی این پرونده‌ها به معنی بازگشت زندگی ملت سوریه به شرایط عادی خود است.
بخش اول: بحران سوریه از ابتدا تاکنون
سوریه از جمله کشورهایی بود که ویروس تحرکات از کشورهای مجاور به آن وارد شد و شراره‌ای لازم بود تا آتش این تحرکات را شعله‌ور کند. شراره اول شایعه‌ای بود که فعالان در شبکه‌های اجتماعی پخش کردند مبنی بر اینکه یک مسئول سوری، ناخن برخی کودکانی را که اقدام به نوشتن عبارت‌های توهین‌آمیز درباره دولت سوریه به روی دیوار یکی از مدارس شهر درعا در جنوب این کشور کرده بودند، کشید تا پس از آن حوادث به شکل بسیار سریع و پرشتاب و پیاپی پیش رود.
اگر چه در ۲۶ فوریه ۲۰۱۱ (بهمن ۱۳۸۹) نیروهای امنیتی سوری، ۱۵ دانش‌آموز را به سبب نوشتن شعار به روی دیوار در مدرسه‌ای در درعا دستگیر کرده بودند، ولی ناآرامی‌ها و حوادث سوریه اساساً از روز هجدهم مارس از همین شهر آغاز شد که در نتیجه تجمع اعتراض‌آمیز دو نفر کشته شدند. از همین تاریخ بود که آمریکا، قطر، رژیم سعودی و ترکیه با دخالت آشکار در مسائل داخلی سوریه، تجمعات و تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم را به سمت خشونت و درگیری داخلی کشاندند و با تشکیل گروه‌های مسلح و تأمین مالی و تسلیحاتی آنها آغازگر این بحران شدند.
در همان زمان دولت سوریه از کشف مقادیر زیادی سلاح و مهمات و پول در مسجدی در درعا که افراد مسلح ذخیره کرده بودند و ارسال یک میلیون اس‌ام‌اس از سوی رژیم صهیونیستی برای تحریک مردم خبر داد تا جزئیات بیشتری از توطئه خطرناک غربی‌ها و برخی اعراب برای ناامن کردن سوریه یکی از ارکان جبهه مقاومت برملا شود.
لاذقیه هم از دیگر شهرهایی بود که کنار درعا در دستورکار توطئه‌گران قرار گرفت و اغتشاشگران تلاش کردند این شهر را ناآرام کنند تا ویروس ناامنی را به دیگر مناطق منتقل کنند، اما به‌دلیل بافت منسجم و اتحاد مردم لاذقیه، دشمنان نتوانستند برنامه‌های خود را در این شهر به‌پیش ببرند.
هجمه بی‌سابقه رسانه‌های غربی و عربی حاشیه خلیج فارس بر ضد دولت سوریه و رهبران آن با تکیه زیاد بر مخدوش کردن وجهه شخص بشار اسد رئیس جمهور این کشور همراه بود به‌طوری که اسد به هدف اول این رسانه‌ها تبدیل شد که خواستار سرنگونی آن شدند.
تکیه و تمرکز بر شخص رئیس جمهور اسد، محور توجه اکثر رسانه‌های کشورهای دشمن سوریه بود تا جایی که کار حتی به پخش شایعات فراوان همچون شایعه جدایی نزدیک‌ترین افراد بشار اسد از وی از جمله همسرش اسماء یا کشته شدن ماهر الاسد برادر وی رسید.
نمی‌توان مسئله جدایی برخی شخصیت‌های سوری را انکار کرد که به بالاترین سطوح از جمله جدایی «ریاض حجاب» نخست وزیر سابق و رفتن وی به عربستان رسید، ولی آنچه «حمد بن جاسم» نخست وزیر سابق قطر درباره پشت‌پرده جدایی شخصیت‌های سوری فاش کرد، این نکته را مورد تأکید قرار داد که فرار این شخصیت‌ها در نتیجه طمع‌ورزی آنها به پول و مناصب بود نه ناشی از علاقه به ملت و وطن.
بن‌جاسم به شبکه بی‌بی‌سی انگلیس گفت: جدایی‌ها در صفوف ارتش سوریه اغلب با پیشنهادهای وسوسه‌انگیز مالی صورت می‌گرفت، هر نظامی معمولی که جدا می‌شد، ۱۵ هزار دلار و هر افسر برای جدایی، ۳۰ هزار دلار دریافت می‌کرد، جدایی ریاض حجاب نخست وزیر سابق هم از طریق هماهنگی با پسرخاله‌اش صورت گرفت که از مدت‌ها پیش در اردن زندگی می‌کند و عربستان سعودی مبلغ ۵۰ میلیون دلار به وی پرداخت کرد تا جدا شود.
گروه‌های تروریستی در طول این هشت سال با اسامی و گرایش‌های مختلف و وابستگی به کشورهای مختلف عربی و غربی طی هفت سال اخیر مرتکب جنایات فراوان شدهاند، شمار تروریست‌های خارجی در سوریه هم اکنون حدود ۹۰ هزار نفر برآورد شدهاند که این تعداد از ۹۳ ملّیت (کشور) اعلام شدهاند.
تعداد تروریست‌هایی با ملیت اروپایی و آمریکایی به ۲۱هزار و ۵۰۰ نفر رسید که ۸۵۰۰ نفر از آنها به کشورهایشان بازگشتند. آمار تروریست‌های سعودی که تا پایان سال ۲۰۱۷ یعنی طی هفت سال اخیر به‌هلاکت رسیده‌اند، به ۷ هزار نفر می‌رسد. بیش از ۳ هزار تروریست انتحاری طی هفت سال اخیر به‌هلاکت رسیده‌اند که بیشتر آنها وابسته به گروه‌های تروریستی داعش و جبهه النصره بوده‌‌اند.
حکومت عربستان در رتبه نخست حامیان مالی و تسلیحاتی گروه‌های تروریستی در سوریه با صرف ۱۸ میلیارد دلار برای این گروه‌ها و قطر هم با ۱۷ میلیارد دلار در رتبه دوم تأمین‌کننده مالی و تسلیحاتی این گروه‌ها به‌شمار می‌روند.
آمار گروه‌های تروریستی جنگجو در سوریه به ۸۰۰ گروه رسیده است. کشورهایی که بیشترین تروریست را در سوریه داشته‌اند، به‌ترتیب شامل: عربستان، ترکیه، چچن، تونس، لیبی، عراق، لبنان، ترکمنستان، مصر، اردن هستند.
گاهشمار مهم‌ترین حوا دث بحران سوریه
۲۸مارس ۲۰۱۱:اعتراضات در درعا و سرکوبهای نیروهای امنیتی با تحریکات و شایعه سازی‌های رسانه‌ای برای چند روز ادامه یافت. به تدریج برخی از مخالفان به سمت شورش های مسلحانه رفتند.
۴ژوئن ۲۰۱۱: در پی شورش‌های مسلحانه عناصر ضد دولتی و کشتار مردم و تخریب اموال عمومی در برخی موارد، نیروهای دولتی در شهر جسر الشغور در استان ادلب عملیاتی را علیه مخالفان آغاز کردند.
۲۹جولای ۲۰۱۱:گروهی از مخالفان مسلح بشار اسد، ارتش آزاد سوریه (FSA) را تشکیل دادند. این گروه قبل از آنکه سلفی‌ها و جهادی‌ها وارد بازی شوند، اصلی‌ترین گروه مسلح مخالف بشار اسد محسوب می‌شد.
۲۶فوریه ۲۰۱۲:دولت سوریه همه‌پرسی پیش‌نویس قانون اساسی جدید این کشور را برگزار کرد. بر اساس نتایج این همه پرسی بیش از ۸۹ درصد از رأی دهندگان با این پیش‌نویس موافقت کردند. قانون اساسی جدید مدت زمامداری را برای هر رئیس جمهور به دو دورۀ هفت ساله محدود و همچنین ماده ۸ را که اعلام می‌کرد حزب بعث رهبری دولت و جامعه را در دست دارد، حذف کرد.
۱۷ژوئیه ۲۰۱۲:ارتش آزاد سوریه با همکاری تروریست های تکفیری تلاش برای سقوط دمشق را آغاز کردند. دولت تحت فشارهای سنگین تروریست‌ها که از حمایت‌های بی‌دریغ مالی و تسلیحاتی رژیم‌های غربی و عربی برخوردار بودند، فشار سنگینی را برای دفاع از پایتخت متحمل شد و درگیری‌ها حتی تا چند صد متری استراتژیک‌ترین مواضع در دمشق از جمله کاخ ریاست جمهوری نیز کشیده شد، اما تروریست‌ها در نهایت نتوانستند کنترل دمشق را در دست بگیرند و تا مرزهای حومه دمشق عقب رانده شدند. این مناطق نیز نهایتا در ابتدای سال جاری آزاد شد.
۱۹جولای ۲۰۱۲: درگیری‌ها به شهر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه و از مراکز مهم تجاری این کشور گسترش یافت.
۱۹مارس ۲۰۱۳:استفاده از گاز اعصاب سارین در بمباران شهر «خان عسل» در شمال‌غرب سوریه دست‌کم ۲۶ کشته بر جای گذاشت که حدود نیمی از قربانیانش سربازان دولتی بودند. تحقیقات سازمان ملل استفاده از گاز سارین در این منطقه را تأیید کرد، اما شواهد ارائه شده از سوی دولت مبنی بر استفاده تروریست ها از سلاح‌های شیمیایی را مورد بررسی قرار نداد.
دسامبر ۲۰۱۲: گروه تروریستی دولت اسلامی در عراق و شام ( داعش) اعلام موجودیت کرد.
۵ژوئن ۲۰۱۳:شهر استراتژیک القصیر در غرب سوریه در مرز لبنان، پس از ۱۸ ماه درگیری با کمک رزمندگان حزب الله و حمایت‌های مستشاری ایران بار دیگر به کنترل دولت سوریه درآمد. این عملیات آغازی بر پیروزی‌های دولت سوریه بر گروه‌های تروریستی بود.
۲۱اوت ۲۰۱۳: در حومۀ دمشق در منطقۀ تحت کنترل شورشیان، حملۀ دیگری با گاز سارین و به مراتب مرگبارتر از حمله «خان عسل» روی داد که صدها کشته برجای گذاشت. ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها تالاش داشتند بار دیگر بشار اسد را به دلیل انجام این حملات محکوم کنند.
۳۱اوت ۲۰۱۳:باراک اوباما از کنگره خواست که مجوز حملات هوایی علیه دولت سوریه را صادر کند اما جمهوریخواهان که اکثریت کنگره آمریکا را در اختیار داشتند، با این درخواست مخالفت کردند.
۲۷سپتامبر ۲۰۱۳:شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد چنانچه سوریه انبارهای تسلیحات شیمیایی خود را از بین نبرد، از نیروی نظامی علیه این کشور استفاده خواهد کرد. در نیمۀ اکتبر دولت سوریه کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی را امضا و انبارهای سلاح‌های شیمیایی خود را تحت نظارت بین‌المللی منهدم کرد.
۱۴ژانویه ۲۰۱۴:نیروهای داعش پس از نبردی شدید با مخالفان دولت بشار اسد، کنترل شهر الرقه در شمال سوریه را به دست گرفتند. داعش در پایان ماه ژوئن رسما خلافت بر مناطق تحت اشغال خود در سوریه و عراق را اعلام کرد.
۳ژوئن ۲۰۱۴: دولت سوریه در مناطق تحت کنترل خود انتخابات ریاست جمهوری این کشور را برگزار کرد و بشار اسد با رأی بالایی برای یک دوره دیگر در این انتخابات پیروز شد.
۲۳ژوئن ۲۰۱۴:سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) اعلام کرد که تمام سلاح‌های شیمیایی دولت سوریه را نابود کرده است.
۲۳سپتامبر ۲۰۱۴:ایالات متحده آمریکا به بهانه مبارزه با داعش ائتلاف بین‌المللی برای مداخله نظامی در سوریه تشکیل داد.
۲۴مارس ۲۰۱۵:شهر ادلب، مرکز استان ادلب تحت کنترل گروه جبهه النصره (شاخه القاعده)، تحت حمایت عربستان سعودی درآمد. با سقوط این شهر، به تدریج دیگر شهرهای این استان از جمله شهرهای استراتژیک جسرالشغور و اریحا نیز به کنترل تروریست‌ها درآمدند.
۲۱مه ۲۰۱۵:داعش شهر باستانی تدمر را تصرف کرد. اگرچه این شهر سرانجام در ۲۷ مارس ۲۰۱۶ به کنترل نیروهای ارتش سوریه درآمد، اما داعش بار دیگر توانست ۹ ماه بعد در دسامبر ۲۰۱۶ وارد این شهر شود. در مارس ۲۰۱۷ نهایتا این شهر توسط دولت آزاد شد.
۲۵مه ۲۰۱۵:شماری از مخالفان بشار اسد به میزبانی نورسلطان نظربایف در آستانه، پایتخت قزاقستان جمع شدند. اولین و دومین دور این مذاکرات که در اکتبر همان سال برگزار شد، بدون نتیجه‌ای ثمربخش پایان یافت. از اواسط دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان نیز موافقت کردند که آستانه به محل جدید مذاکرات صلح سوریه تبدیل شود.
۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵: روسیه که تا این زمان تنها به ارائه کمکهای نظامی به دولت اسد می‌پرداخت، بطور جدی وارد جنگ شد. نیروی هوایی روسیه حملات بی‌سابقه‌ای را علیه مخالفان بشار اسد به اجرا گذاشت.
۲۶ژوئن ۲۰۱۶:پس از چهار ماه نبرد سختِ نیروهای داعش با مبارزان کرد که تحت حمایت هواپیماهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا بودند، سرانجام داعش از شهر کوبانی در مرز ترکیه و سوریه بیرون رانده شد.
۲۹ژوئیه ۲۰۱۶:تروریست‌های «جبهه النصره» که شاخۀ القاعده در سوریه محسوب می‌شوند، نام خود را به «جبهه فتح الشام» تغییر داده و از القاعده جدا شدند.
۲۴اوت ۲۰۱۶:ترکیه عملیات «سپر فرات» را در استان حلب علیه داعش و همچنین کردهای عضو «ی پ گ» به اجرا گذاشت.
۵نوامبر ۲۰۱۶:نیروهای کرد و عرب تحت حمایت ائتلاف بین‌المللی عملیات بازپس گیری الرقه، پایتخت داعش در سوریه را آغاز کردند. همزمان با آن، عملیات آزادسازی موصل در عراق نیز انجام شد.
۲۲دسامبر ۲۰۱۶:دولت بشار اسد با حمایت دو متحد اصلی خود یعنی ایران و سوریه از بازپس گیری کامل حلب خبر داد.
۳۰دسامبر ۲۰۱۶:بر اساس توافقی که با حمایت روسیه و ترکیه و در غیاب آمریکا منعقد شد، آتش بس به اجرا گذاشته شد.
۲۳ژانویه ۲۰۱۷:در مذاکرات بین‌المللی آستانه تحت حمایت ایران و ترکیه و روسیه، هیاتی از مخالفان دولت بشار اسد متشکل از ۱۲ نماینده مذاکراتِ غیرمستقیم با هیاتی از نمایندگانِ بشار اسد را آغاز کردند. در پایان این مذاکرات دو روزه، بر سر ایجاد تشکلی با هدف اجرای قطعنامۀ آتش بس شورای امنیت سازمان ملل توافق شد.
۶آوریل ۲۰۱۷:آمریکا با ۵۹ موشک مواضعی متعلق به دولت بشار اسد از جمله یک پایگاه هوایی را در مرکز سوریه هدف قرار داد. بلافاصله بعد از این حمله تروریست های داعش مواضع هدف قرار داده را توسط شبه‌نظامیان خود مورد حمله قرار دادند که این نشان از هماهنگی موجود میان دو طرف داشت.
۷ژوئیه ۲۰۱۷: دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین با برقراری آتش بس محدود در سه استان در جنوب غرب سوریه موافقت کردند.
۳۱ مارس ۲۰۱۸: فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه با انتشار بیانیه ای آزادسازی کامل غوطه شرقی با همکاری نیروهای هم پیمان را اعلام کرد.
جولای ۲۰۱۸: ارتش سوریه از آزادی کامل شهر درعا، در جنوب این کشور خبر داد. به این ترتیب بخش‌های بسیار محدودی بویژه در استان ادلب در دست گروه‌هاری تروریستی باقی مانده است.
در حال حاضر تروریست‌های سوری در تنوع مختلف خود در مساحت بسیار کوچکی از شهر ادلب و حومه‌های شمالی و جنوبی آن به همراه حومه شمالی و جنوبی حماه و حومه غربی و بخش‌هایی از حومه جنوبی حلب و نوار باریکی در حومه شرقی دیرالزور در مرزهای سوریه و عراق و بخش‌هایی از الحسکه مستقر هستند. تعداد این نیروها بالغ بر ۶۰ هزار نفر بر آورد شده است که در ده‌ها گروه ترویستی توزیع شدهاند.
نیروهای دموکراتیک سوریه که به یگان‌های حمایت کردی هم موسوم هستند، دومین نیروی بانفوذ در سوریه از نظر سیطره بر بخش‌هایی از خاک این کشور قلمداد می‌شوند به‌طوری که حدود ۴۲ هزار کیلومتر از خاک سوریه به میزان بیش از ۲۲ درصد را در سیطره خود دارند، آنها توانستند طی ماه‌های گذشته با حمایت‌های گسترده هوایی آمریکا مناطق تحت سیطره خود را گسترش دهند که از مرزهای سوریه و عراق تا حومه غربی منبج و الرقه و بخش‌هایی از استان دیرالزور امتداد دارد، آنها همچنین بر بخش‌هایی از شهر حلب و حومه شمال شرقی حلب سیطره دارند.
نیروهای خارجی حاضر در عرصه سوریه
ائتلاف جهانی ضد داعش: آمریکا در سال ۲۰۱۴ با جمع کردن نزدیک به ۶۵ کشور ائتلافی موسوم به «ائتلاف جهانی ضد داعش» به بهانه عملیات هوایی علیه گروه داعش وارد خاک سوریه شد، اکنون با گذشت بیش از سه سال عملکرد این ائتلاف آمریکایی به وضوح نشان می‌دهد در راستای تقویت مواضع تروریست‌ها بوده است و نه مبارزه با تروریسم و گروه داعش.
نیروی هوایی روسیه:در سال ۲۰۱۵ همزمان با هجوم گسترده آمریکا و کشورهای غربی به سوریه و پشتیبانی نظامی و مالی آشکار آنها از گروه‌های تروریستی برای سرنگونی دولت سوریه، نیروی هوایی روسیه با درخواست رسمی دولت سوریه برای مقابله با گروه‌های مختلف تروریستی و حامیان آنها وارد خاک سوریه شد.
ترکیه :دولت ترکیه که از ابتدا به همراه عربستان و قطر از حامیان اصلی منطقه‌ای تروریست‌های فعال در سوریه بود از سال ۲۰۱۶ به بهانه مبارزه با گروه داعش و شبه‌نظامیان کُرد تحت حمایت آمریکا، وارد مناطق مرزی سوریه شده است.
نیروهای جبهه مقاومت: ایران از همان ابتدای بحران سوریه براساس رسالت خود و دفاع از مردم مظلوم منطقه و از همه مهمتر بنا به منافع ملی و راهبردی حضور خود در سوریه را مستشاری اعلام کرد؛ همچنین رزمندگان حزب‌الله و دیگر یگان‌های مردمی و مبارز منطقه برای پشتیبانی از مردم سوریه و عقیم‌کردن نقشه‌های شوم قدرتهای غربی و دولتهای ارتجاعی منطقه وارد سوریه شدند.
رژیم صهیونیستی: رژیم صهیونیستی هم طی سالهای اخیر برای دفاع از گروه‌های تروریستی گاه‌بی‌گاه مواضع ارتش سوریه و نیروهای جبهه مقاومت را بمباران کرد که در فوریه سال ۲۰۱۸ برای نخستین بار سامانه دفاع موشکی سوریه در اقدامی راهبردی و هشداردهنده یک جنگنده اف-۱۶ اسرائیل را سرنگون کرد. رژیم صهیونیستی اخیرا اعلام کرده است که تنها طی دو سال گذشته بالغ بر ۲۰۰ حمله هوایی به سوریه انجام داده است.
گفتگوهای صلح
طی سالها جنگ در سوریه همزمان با تحولات میدانی و درگیرهای نظامی در جبهه‌های نبرد در سوریه، گفتگوهای دیپلماتیک برای آتش‌بس سراسری و حل بحران سوریه از راه گفتگو در جریان بوده است.
ژنو: نخستین دور گفتگوهای صلح با نظارت سازمان ملل بین نمایندگان دولت سوریه و سرکردگان گروه‌های تروریستی در شهر ژنو، سوئیس درماه ژوئن سال ۲۰۱۲ برگزار شد. آخرین دور این گفتگوها در دسامبر ۲۰۱۷ با شکست مواجه شد و دو طرف به هیچ جمع بندی مشخص و عملی دست نیافتند.
در سال ۲۰۱۴ «استفان دی‌میستورا» جایگزین «کوفی عنان» نماینده ویژه سازمان ملل برای امور سوریه شد.
آستانه: گفتگوهای آستانه به ابتکار کشورهای ایران، روسیه و در پی بی‌نتیجه‌بودن گفتگوهای ژنو و همچنین به حاشیه‌راندن آمریکا و کشورهای غربی طراحی شد که از ابتدای سال ۲۰۱۷ به صورت دوره‌ای نشستهای خود را در شهر آستانه، قزاقستان برگزار می‌کند.
در ماه می ۲۰۱۷ ایران، روسیه و ترکیه چهار منطقه کاهش تنش در سوریه ایجاد کردند که به موجب آن طرفهای درگیر با ضمانت تهران، مسکو و آنکارا در این مناطق درگیری را متوقف و کمکهای بشردوستانه را تسهیل می‌کنند.دور تازه این نشست‌ها جمعه در تهران و با حضور سران کشورهای روسیه، ترکیه و ایران برگزار شد.
ادامه دارد…
انتهای پیام/
منبع:تسنیم
